Przejdź do zawartości

Drzewica dwubarwna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Drzewica dwubarwna
Dendrocygna bicolor[1]
(Vieillot, 1816)[2]
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

blaszkodziobe

Rodzina

kaczkowate

Podrodzina

drzewice

Rodzaj

Dendrocygna

Gatunek

drzewica dwubarwna

Synonimy
  • Anas bicolor Vieillot, 1816[2]
  • Dendrocygna bicolor helva Peters & Wetmore, 1922[3]
  • Anas fulva J.F. Gmelin, 1789[3]
  • Dendrocygna fulva (J.F. Gmelin, 1789)[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Drzewica dwubarwna[5] (Dendrocygna bicolor) – gatunek ptaka z podrodziny drzewic (Dendrocygninae) w rodzinie kaczkowatych (Anatidae). Zamieszkuje Amerykę Północną i Południową, Afrykę oraz południową Azję. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1789 roku niemiecki przyrodnik Johann Friedrich Gmelin w 13. edycji linneuszowskiego Systema Naturae. Autor nadał gatunkowi nazwę Anas fulva[3][6], a jako miejsce typowe wskazał Nową Hiszpanię, czyli Meksyk[6]. Później drzewica dwubarwna została przeniesiona do rodzaju Dendrocygna[7] i tak jest klasyfikowana do tej pory[5][8]. W 1908 roku wykazano, że nazwa Anas fulva była już wcześniej (w 1787 roku) użyta przez Meuschena dla innego gatunku kaczki, tak więc nazwa Gmelina jest młodszym homonimem i należało ją zmienić[7]. Wykorzystano pierwszą wolną nazwę – Anas bicolor, której w 1816 roku użył dla opisania tego gatunku francuski ornitolog Louis Jean Pierre Vieillot[2][7]. Autor ten jako miejsce typowe wskazał Paragwaj[2][3].

Nie wyróżnia się podgatunków[8]. W 1922 roku dla populacji z USA i Meksyku opisano podgatunek helva[9], ale nie jest on uznawany[10].

Występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Drzewica dwubarwna żyje od Indii na wschód po Mjanmę, w Afryce – wschodniej, południowej, w pasie na południe od Sahary oraz na Madagaskarze, w Ameryce Południowej, na Karaibach oraz w Meksyku i na południu Stanów Zjednoczonych. Ptak ten zamieszkuje okolice zbiorników wodnych, bagna oraz szerokie rozlewiska rzek.

Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego wymienia drzewicę dwubarwną na liście gatunków stwierdzonych w Polsce, lecz nie zaliczonych do awifauny krajowej (kategoria E w klasyfikacji AERC – pojaw nienaturalny)[11].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Osobnik dorosły w London Wetland Centre w Londynie

Długość ciała 45–55 cm, długość skrzydła 20–23,5 cm[12]; masa ciała samic 595–964 g, samców 545–958 g[10]. Drzewica dwubarwna ma ubarwioną głowę oraz spód ciała na żółtobrązowo, wierzch ciała na brązowoczarny, a nogi na niebiesko.

Pożywienie

[edytuj | edytuj kod]

Drzewica dwubarwna odżywia się roślinami oraz bezkręgowcami wodnymi.

Rozród

[edytuj | edytuj kod]
Jaja z kolekcji muzealnej

Samica drzewicy dwubarwnej przeciętnie znosi ok. 6–13 jaj[13], które są wysiadywane przez 24–26 dni. Młode stają się w pełni samodzielne po około 60 dniach[14].

Status

[edytuj | edytuj kod]

IUCN uznaje drzewicę dwubarwną za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność światowej populacji szacuje się na 1,3–1,5 miliona osobników. Globalny trend liczebności oceniany jest jako spadkowy, choć u niektórych populacji nie jest on znany, a w Ameryce Północnej liczebność tego gatunku rośnie[4].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Dendrocygna bicolor, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d L.J.P. Vieillot: Nouveau dictionnaire d’histoire naturelle, appliquée aux arts, à l’agriculture, à l’économie rurale et domestique, à la médecine, etc. Wyd. 2. T. 5. Paris: Chez Deterville, 1816, s. 136. (fr.).
  3. a b c d e D. Lepage: Fulvous Whistling-Duck Dendrocygna bicolor. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-26]. (ang.).
  4. a b BirdLife International, Dendrocygna bicolor, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-1 [dostęp 2020-07-06] (ang.).
  5. a b Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Dendrocygninae Reichenbach, 1849-50 – drzewice (wersja: 2020-01-10). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-07-06].
  6. a b J.F. Gmelin, Caroli a Linné Systema naturae per regna tria naturae: secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis, wyd. 13, t. 1 cz. 2, Lipsiae 1789, s. 530 (łac.).
  7. a b c Fourteenth Supplement to the American Ornithologists' Union Check-List of North American Birds, „The Auk”, 25 (3), 1908, s. 362, DOI10.2307/4070558, JSTOR4070558 (ang.). publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać
  8. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2023-01-26]. (ang.).
  9. A. Wetmore & J.L. Peters. A new genus and four new subspecies of American birds. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 35, s. 42, 1922. (ang.). 
  10. a b W.L. Hohman & S.A. Lee: Fulvous Whistling-Duck (Dendrocygna bicolor), version 1.0. W: S.M. Billerman (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.fuwduc.01. [dostęp 2020-07-06]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  11. Aneks. Gatunki ptaków stwierdzone w Polsce do 31.12.2021, lecz nie zaliczone do awifauny krajowej. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. [dostęp 2023-01-26].
  12. Busse i in. 1991 ↓, s. 125.
  13. Keller i in. 2003 ↓, s. 90.
  14. Fulvous Whistling-Duck - Dendrocygna bicolor. NatureWorks. [dostęp 2014-05-12].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Przemysław Busse (red.), Zygmunt Czarnecki, Andrzej Dyrcz, Maciej Gromadzki, Roman Hołyński, Alina Kowalska-Dyrcz, Jadwiga Machalska, Stanisław Manikowski, Bogumiła Olech: Ptaki. T. I. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0563-0.
  • Elisabeth Keller, Einhard Bezzel, Klaus Koenig, Bruno Kremer, Josef H. Reichholf (red.), Frieder Sauer, Klaus-L. Schuchmann, Angelika Sigl, Reinhard Witt, Gunther Steinbach (red.), Andrzej Kruszewicz (tłum.), Beata Bałucińska (tłum.): Ptaki. Cz. 2. Warszawa: Świat Książki, 2003, seria: Leksykon zwierząt. ISBN 83-7311-181-6.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]