Przejdź do zawartości

Kranenburg (Nadrenia Północna-Westfalia)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kranenburg
gmina
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Niemcy

Kraj związkowy

 Nadrenia Północna-Westfalia

Rejencja

Düsseldorf

Powiat

Kleve

Powierzchnia

76,89 km²

Wysokość

21 m n.p.m.

Populacja (1 stycznia 2018)
• liczba ludności


10.711

• gęstość

139,3029 os./km²

Numer kierunkowy

02826

Kod pocztowy

47559

Tablice rejestracyjne

KLE, GEL

Adres urzędu:
Klever Straße 4
47559 Kranenburg
Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie
51°47′N 6°00′E/51,783333 6,000000
Strona internetowa

Kranenburg (pisownia urzędowa do 9 czerwca 1936: Cranenburg[1]) – gmina w zachodnich Niemczech, w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia, w rejencji Düsseldorf, w powiecie Kleve. Gmina leży przy holenderskiej granicy koło Nijmegen i jest członkiem Euroregionu Ren-Waal.

Geografia

[edytuj | edytuj kod]

Obszar gminy

[edytuj | edytuj kod]

Z ok. 77 km kwadratowych powierzchni gminy, jedynie 26 km kwadratowych jest używanych jako powierzchnia mieszkalna, budowlana lub rolnicza; 25 km kwadratowych to łąki a 26 km kwadratowych to lasy. Duże części obszaru gminy są niezamieszkanymi obszarami przyrodniczymi; na południu las Reichswald, na północy nizina Renu – Düffel[2].

Gmina podzielona jest na 9 miejscowości:

Miejscowość Liczba mieszkańców[3]
Kranenburg 4.614
Nütterden 3.008
Schottheide 663
Mehr 542
Zyfflich 505
Wyler 564
Frasselt 515
Niel 222
Grafwegen 78

Sąsiednie gminy

[edytuj | edytuj kod]

Gmina Kranenburg granicy na wschodzie z miastem Kleve, na południowym wschodzie z miastem Goch, na południowym zachodzie z gminą Gennep (prowincja Limburgia, w Holandii), na zachodzie i północy z gminą Berg en Dal (prowincja Gelderland, w Holandii).

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Średniowiecze

[edytuj | edytuj kod]

Kranenburg został założony w XIII wieku przez klewowskich grafów. Zamek Kranenburg był wspomniany po raz pierwszy 1270; już za życia Dietricha Luf von Kleve, zmarłego w 1277 roku, zbudowano pierwszy kościół[4][5]. Już przed 1294 miejscowość posiadała prawa miejskie[4]. Przez odnalezienie „cudownego krzyża” w 1308 Kranenburg stał się ważnym miejscem pielgrzymek katolików[4][6].

21 października 1314 graf Dietrich von Kleve i jego żona Margarethe zastawili Gerhardowi von Horn miasto i zamek Kranenburg i ustanowili go rektorem i gubernatorem hrabstwa Kleve[5]. Między jego synem i spadkobiercą Dietrichem von Horn i grafem Kleve doszło do sporu przez odwołanie zastawu, który został zażegnany w roku 1370 przez orzeczenie księżnej Johanny von Brabant[5]. Kwota odszkodowania wyniosła 30.000 écu.

Mury miasta i wieża-młyn

Tego czasu miasto Kranenburg posiadało pierwsze fortyfikacje. Na przełomie XIV i XV wieku został wybudowany nowy zamek i kamienna fortyfikacja z dwoma bramami z niewyjaśnioną ilością wież, najbardziej wysunięta na południe, służąca między innymi jako miejski młyn[6]. W pierwszej połowie XV wieku miasto przeżywało okres rozkwitu, który został uwieczniony budową dużego kościoła w stylu gotyckim. W 1436 została przeniesiona kapituła św. Marcina z Zyfflich do Kranenburga.

Wczesna nowożytność

[edytuj | edytuj kod]

Liczne pożary i powodzie doprowadziły do końca czasów świetności miasta. Z wymarciem książąt Jülich-Kleve-Berg w 1609 Kranenburg, wraz z księstwem Kleve został dołączony do Brandenburgii-Prus. Wielki Elektor, Fryderyk Wilhelm I, oddał w 1675 Kranenburg w ręce jego przybocznego lekarza, Arnolda Feya. Po jego śmierci w 1678 miejscowość została z powrotem oddana Brandenburgii[4]. W 1650 w Kranenburgu założono gminę protestancką, która w 1723 zajęła mały kościół[4][6]. W 1789 pożar miasta zniszczył historyczny ratusz a grożące zawaleniem bramy miasta zostały zburzone w roku 1800.

Przełom XIX i XX wieku

[edytuj | edytuj kod]

W czasach dominacji Francji Kranenburg był siedzibą kantonu w departamencie Ruhry i czasowo najbardziej wysuniętym na północ punktem Francji, jednak stracił prawa miejskie[4]. Po kongresie Wiedeńskim gminy Kranenburg, Nütterden i Frasselt-Schottheide stworzyły gminę łączoną Kranenburg[4]. Ze względu na położenie granicy z Holandią, Kranenburga miał wielkie znaczenie. Od 1818 do 1856 Kranenburg był nawet siedzibą głównego urzędu celnego[4].

W 1936 do gminy zostało dołączone Grafwegen, które wcześniej należało do gminy Kessel[4]. Kranenburg pozostawał pod silnym wpływem rolnictwa aż do XX wieku.Podczas zimy 1944/1945 (II wojna światowa) miejscowość bardzo ucierpiała. 7 lutego 1945 alianci zachodni stoczyli bitwę w lesie Reichswald. 10 lutego Kranenburg[7] został przez nich wyzwolony. Pod koniec marca 1945 udało im się w Wesel przebić na drugą stronę Renu (Forsowanie Renu).

Zestrzelony amerykański Boeing B-17 nad Kranenburgiem

Po drugiej wojnie światowej gminy Wyler i Zyfflich zostały dołączone do urzędu Kranenburg. Gmina Kranenburg w jej dzisiejszej formie została stworzona 1 lipca 1969 podczas pierwszej reformy komunalnej w Nadrenii-Północnej Westfalii[4]. Gminy Kranenburg (wraz z Nütterden, Frasselt, Schottheide i Grafwegen), Wyler i Zyfflich urzędu Kranenburg, jak i gminy Mehr i Niel urzędu Rindern zostały połączone w nową gminę Kranenburg[4][8]. 1 stycznia 1975 wraz z drugą komunalną reformą w Nadrenii-Północnej Westfalii stary powiat Kleve został połączony z dawnym powiatem Geldern i częściami powiatów Moers i Rees w nowy dolnoreński, duży powiat Kleve. W przygranicznej gminie Kranenburg żyje do dzisiaj wielu Holendrów[6].

Rozwój populacji

[edytuj | edytuj kod]

Poniższe dane odnoszą się do obecnego terytorium gminy Kranenburg:

Rok liczba mieszkańców (każdego 01 stycznia)[2]
1950 5.620
1960 6.222
1970 7.840
1980 7.860
1990 7.984
2000 9.250
2005 9.812
2010 10.128
2011 10.159
2012 10.208
2013 10.250
2014 10.306
2015 10.433
2016 10.536

Polityka

[edytuj | edytuj kod]

Rada gminy

[edytuj | edytuj kod]

Od ostatnich wyborów komunalnych w 25 maja 2014 w radzie gminy są następujące partie:

Partia Miejsca w Radzie Gminy Poparcie wyrażone w „%”
CDU 13 48,3
SPD 9 31,4
Związek 90/Zieloni 3 11,4
FDP 3 9,0

Frekwencja wyniosła 47,61%[9]. Następne wybory komunalne odbędą się w 2020 roku[10].

Burmistrz

[edytuj | edytuj kod]

Burmistrzem gminy Kranenburg jest od 30 sierpnia 2009[10] Günter Steins (CDU). Podczas ostatnich wyborów na burmistrza został wybrany jako kandydat lokalnych CDU i FDP, osiągając wynik 66% głosów. Jego kontrkandydatką była popierana przez SPD Tatjaana Kemper, która osiągnęła wynik 34%. Frekwencja wyniosła 44,91% uprawnionych do głosowania[11].

[edytuj | edytuj kod]

Zgodnie z ustawą gmina Kranenburg ma zezwolenie na używanie herbu, pieczęci i transparentu. Oprócz tego gmina posiada także logo.

Miasta partnerskie

[edytuj | edytuj kod]

Wraz z graniczącymi holenderskimi gminami Groesbeek i Ubbergen Kranenburg posiada jedno miasto partnerskie: Körmend na Węgrzech[12].

Kultura i zabytki

[edytuj | edytuj kod]

Teatry

[edytuj | edytuj kod]

Muzyka

[edytuj | edytuj kod]

Budowle

[edytuj | edytuj kod]

Po okresie rozkwitu gminy na przełomie XIII i XIV wieku zbudowano wiele budowli, które zachowały się do dzisiaj. Niektóre zostały zniszczone podczas II wojny światowej, lecz ze względów historycznych zostały odbudowane (niektóre w zmienionej formie, lecz w tych miejscach, w których były przed zniszczeniem).

Kranenburg

[edytuj | edytuj kod]
Katolicki kościół parafialny św. Piotra i Pawła w Kranenburgu (XV wiek)

Zyfflich

[edytuj | edytuj kod]

Frasselt

[edytuj | edytuj kod]

Nütterden

[edytuj | edytuj kod]

Ochrona środowiska

[edytuj | edytuj kod]
Strefa ochrony środowiska „Kranenburger Bruch

Stacja ochrony środowiska NABU angażuje się szczególnie dla ochrony gęgaw, które żyją lub zimują w dużej liczbie w wilgotnych regionach Düffel[13].

Gospodarka i infrastruktura

[edytuj | edytuj kod]

Transport

[edytuj | edytuj kod]
Port lotniczy Weeze

Transport lotniczy

[edytuj | edytuj kod]

Najbliższymi lotniskami są Port Lotniczy Weeze, przeznaczony dla tanich linii lotniczych oraz Port Lotniczy Düsseldorf.

Transport autobusowy

[edytuj | edytuj kod]

W lokalnym transporcie kursują zarówno niemieckie, jak i holenderskie linie autobusowe. Dla całego transportu miejskiego obowiązuje jedna taryfa związku komunikacyjnego Rhein-Ruhr (VRR):

Niemieckie linie autobusowe
[edytuj | edytuj kod]
  • szybka linia autobusowa SB58 (VRR) między Emmerich i Nijmegen
  • linia autobusowa 55 (VRR) między Kleve i Kranenburgiem (przez Schottnheide i Frasselt)
  • linia autobusowa 59 (VRR) między Kleve i Kranenburgiem (przez Zyfflich i Wyler)
  • „obywatelska” linia autobusowa bKr (VRR) między Kranenburgiem i Zyfflich
Holenderskie linie autobusowe
[edytuj | edytuj kod]
  • linia autobusowa 57 (Breng) między Kranenburgiem i Nijmegen

Transport kolejowy

[edytuj | edytuj kod]

Do 1991 czynną w ruchu pasażerskim była linia kolejowa NijmegenKleveKrefeld należąca do Kolei lewobrzeżnej Doliny Renu[4][14]. Obecnie linia jest czynna w ruchu pasażerskim na odcinku Krefeld – Kleve, po przeprowadzonej w 2008 roku naprawie głównej torowiska[15]. Na pozostałym odcinku linii, czyli Kleve – Nijmegen od 2008 roku wykonywane są jedynie przewozy turystyczne drezyną ręczną. Drezyny te kursują między Kleve i Kranenburgiem, podobnie między Kranenburgiem i Groesbeekiem[6]. Dawny budynek dworca Kranenburg jest dzisiaj używany jako kawiarnia „Caféhaus Niederrhein”, „Besucherzentrum De Gelderse Poort Kranenburg” oraz punkt informacyjny NABU.

Transport drogowy

[edytuj | edytuj kod]
Wykaz dróg[16]
[edytuj | edytuj kod]
Numer Przebieg
B504 Kranenburg B9 – Grunewald
K2 Keeken K3 – K31 – Niel – Kranenburg K44
K15 Frasselt B504 – Schottheide – Nütterden – Kleve L484
K31 Wyler K44 – B9 – Zyfflich – Niel – K2 – Mehr – Nütterden B9
K44 Wyler B9 – K31 – Kranenburg – K2 – B9
B9 Granica NL N325 – Kranenburg B504 – Nütterden – Donsbrüggen

Przez gminę Kranenburg przebiegają dwie drogi federalne (19,195 km[2]) i cztery powiatowe (28,760 km[2]). Oprócz tego przez gminę przebiega jeszcze 107,000 km[2]dróg gminnych i 24,330 km[2] dróg polnych/rolnych.

Große Straße podczas przebudowy w 2006 roku
Sytuacja na „Große Straße”
[edytuj | edytuj kod]

Po przebudowie „Große Straße” w 2006 roku centrum miejscowości stało się strefą o małym natężeniu ruchu; ruch pomiędzy Kleve i Nijmegen jest prowadzony obwodnicą wokół centrum, jednak z powodu nadal zbyt wielkiego natężenia ruch „Große Straße” stało się nieprawdziwą ulicą jednokierunkową[17].

W gminie Kranenburg znajdują się, dzięki systematycznej realizacji planów rozwoju sportu, obiekty umożliwiające uprawianie bardzo wielu dyscyplin sportowych. Wiele z nich jest zarządzanych przez kluby sportowe, a niektóre są własnością gminy[18].

Lista obiektów sportowych[19]

[edytuj | edytuj kod]

Kranenburg

[edytuj | edytuj kod]

Nütterden

[edytuj | edytuj kod]
  • Boisko sportowe
  • Hala sportowa przy szkole podstawowej
  • Ośrodek jeździecki Reitstall Schulte-Geldermann
  • Ośrodek jeździecki Pferdebetrieb KM-Horses an more
  • Fitness- und Gesundheitszentrum maxemove
  • Boisko sportowe

Schottheide

[edytuj | edytuj kod]
  • Boisko sportowe

Frasselt

[edytuj | edytuj kod]

Zyfflich

[edytuj | edytuj kod]

Osobistości

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Statistik des Deutschen Reichs, Band 450: Amtliches Gemeindeverzeichnis für das Deutsche Reich, Część I, Berlin 1939; Strona 267.
  2. a b c d e f Daten und Fakten | Gemeinde Kranenburg [online], www.kranenburg.de [dostęp 2017-02-28] (niem.).
  3. Daten und Fakten | Gemeinde Kranenburg [online], www.kranenburg.de [dostęp 2019-03-05] (niem.).
  4. a b c d e f g h i j k l Geschichte | Gemeinde Kranenburg [online], www.kranenburg.de [dostęp 2017-03-01] (niem.).
  5. a b c Die Herrschaft Kranenburg im 14. Jahrhundert, „Rheinische Geschichte”, 24 lutego 2016 [dostęp 2017-03-01] (niem.).
  6. a b c d e Kranenburg am Niederrhein – Fotos und Infos [online], www.niederrhein-nord.de [dostęp 2017-03-01] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-02].
  7. BLUTIGER WINTER Die letzten Monate vor der Einnahme Kevelaers 1945 [online], www.blattus.de [dostęp 2017-02-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-28].
  8. Ortschaften der Gemeinde Kranenburg | Gemeinde Kranenburg [online], www.kranenburg.de [dostęp 2017-02-28] (niem.).
  9. GKZ 550 – Gemeinde Kranenburg [online], wahlarchiv.krzn.de [dostęp 2017-02-28] (niem.).
  10. a b Rathaus | Gemeinde Kranenburg [online], www.kranenburg.de [dostęp 2017-02-28] (niem.).
  11. Wahl.krzn.de/wahl2015/wep550/.
  12. Städtepartnerschaften | Gemeinde Kranenburg [online], www.kranenburg.de [dostęp 2017-03-01] (niem.).
  13. NABU Naturschutzstation Niederrhein [online], www.nabu-naturschutzstation.de [dostęp 2017-02-28] (niem.).
  14. Streckenarchiv 2330 - Rheinhausen - Kleve [online], nrwbahnarchiv.bplaced.net [dostęp 2020-05-03].
  15. Krzysztof Rytel, Kurioza polskiej kolei: LCS-y na liniach lokalnych – jak estakady na drogach gminnych. – Centrum Zrównoważonego Transportu [online] [dostęp 2017-03-01] (pol.).
  16. OpenStreetMap | Relacja: ‪Kranenburg‬(‪167957‬) [online], OpenStreetMap [dostęp 2017-02-28] (pol.).
  17. Aktuelles zur Großen Straße | Gemeinde Kranenburg [online], www.kranenburg.de [dostęp 2017-02-28] (niem.).
  18. Sportentwicklungskonzept Gemeinde Kranenburg [online], www.kranenburg.de [dostęp 2017-03-03] (niem.).
  19. Kranenburg, Gemeinde – Bürgerinfo – Sportstätten – FindCity [online], www.findcity.de [dostęp 2017-03-03] (niem.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]