Przejdź do zawartości

Monte San Giorgio

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Monte San Giorgio
Ilustracja
Lago di Lugano z Monte San Giorgio po lewej stronie
Państwo

 Szwajcaria

Położenie

Ticino

Pasmo

Prealpy Lugańskie, Alpy Zachodnie

Wysokość

1097 m n.p.m.

Położenie na mapie Ticino
Mapa konturowa Ticino, na dole nieco na prawo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Monte San Giorgio”
Położenie na mapie Szwajcarii
Mapa konturowa Szwajcarii, blisko dolnej krawiędzi nieco na prawo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Monte San Giorgio”
Ziemia45°54′49″N 8°56′58″E/45,913611 8,949444
Monte San Giorgio[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Ilustracja
Państwo

 Szwajcaria
 Włochy

Typ

przyrodniczy

Spełniane kryterium

VIII

Numer ref.

1090

Region[b]

Europa i Ameryka Północna

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

2003
na 27. sesji

Dokonane zmiany

2010
na 34. sesji

Monte San Giorgio – góra w Prealpach Lugańskich, w Ticino, w Szwajcarii. Jedno z najbardziej znaczących stanowisk skamieniałości flory i fauny z triasu środkowego.

W 2003 roku Monte San Giorgio została wpisana na listę dziedzictwa przyrodniczego UNESCO.

Geografia

[edytuj | edytuj kod]

Monte San Giorgio leży pomiędzy dwoma południowymi częściami Lago di Lugano w Prealpach Lugańskich w Ticino w Szwajcarii[1]. Porośnięta lasem góra o stożkowatym kształcie wznosi się na wysokość 1096,7 m n.p.m. – 271 metrów nad poziom tafli Lago di Lugano[1].

Po stokach góry wiedzie ścieżka edukacyjna, a na szczyt można wejść (ok. 2 godz. marszu) po wjechaniu kolejką linową do Serpiano lub wejść szlakiem z Meride (ok. 4 godzin marszu)[2].

Geologia

[edytuj | edytuj kod]

Na bazie gnejsów spoczywają skały wylewne o strukturze porfirowejandezyty i lżejsze tufy wulkaniczne – świadectwo aktywności wulkanicznej z okresu permu[2]. Warstwy te układają się pod kątem 30°, tak że najstarsze skały znajdują się na północnym krańcu góry opadającym nad Lago di Lugano[2]. Od strony południowej dochodzą znacznie młodsze skały osadowe wykształcone w okresie mezozoiku – w triasie – w subtropikalnych warunkach płytkiego morza należącego do praoceanu Tetydy[3][4]. Na warstwach piaskowców i zlepieńców spoczywają dolomity i wapienie[3]. Płytkie wody o głębokości 50–100 m, silnie zasolone i pozbawione tlenu, stworzyły doskonale warunki dla konserwacji martwych organizmów[3]. Stąd w triasowych osadach Monte San Giorgio znajduje się wiele skamieniałości[3]. Skały triasowe tworzą warstwę o grubości ok. 1000 metrów[1].

Paleontologia

[edytuj | edytuj kod]

Monte San Giorgio jest jednym z najbardziej znaczących stanowisk skamieniałości flory i fauny z triasu środkowego[1]. Osady triasowe obejmują okres ponad 15 milionów lat, przez co możliwe jest prześledzenie rozwoju ewolucyjnego znajdowanych tu gatunków[1].

Odkrycia paleontologiczne obejmują ponad 10 tys. dobrze zachowanych okazów, w większości kompletnych szkieletów, wielu gatunków fauny: ok. 30 gatunków gadów morskich i lądowych, ok. 8 gatunków ryb, ponad 100 gatunków bezkręgowców – m.in. małży, amonitów, szkarłupni, skorupiaków oraz owadów, a także wielu gatunków flory[1]. Wiele z tych gatunków zostało odkrytych po raz pierwszy na stokach Monte San Giorgio, a niektóre z nich nie zostały odnalezione nigdzie indziej na ziemi[1].

Odkryto tu m.in. szczątki ticinozuchaarchozaura z rodziny Prestosuchidae i ceresiosaurusanotozaura z rodziny Nothosauridae[1].

Ticinozuch

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Badania paleontologiczne w obszarze Monte San Giorgio prowadzone są od prawie 200 lat[5], głównie przez naukowców z uniwersytetu w Zurychu i Mediolanie[1]. Pierwsza praca naukowa na temat skamieniałości z Monte San Giorgio została opublikowana w 1847 roku przez Giulio Curioniego[1]. Prace zintensyfikowano pod koniec XIX wieku, odkrywając kolejne gatunki ryb i amonitów. Wydobyte wówczas okazy uległy zniszczeniu podczas bombardowania Muzeum Historii Naturalnej w Mediolanie podczas II wojny światowej w 1943 roku[1]. Po wojnie badania wznowiono, a wiele prowadzonych jest w kooperacji międzynarodowej między ośrodkami we Włoszech i Szwajcarii[1].

Od 1974 roku obszar 8,5 km² Monte San Giorgio jest objęty ochroną[5]. W 2003 roku Monte San Giorgio została wpisana na listę dziedzictwa przyrodniczego UNESCO, a w 2010 roku wpis został rozszerzony na tereny po stronie Włoch[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k l UNESCO: World Heritage Scanned Nomination No 1090. [dostęp 2015-09-19]. (ang.).
  2. a b c Michael Szönyi: Geoland Südschweiz: Tessin, Wallis. vdf Hochschulverlag AG, 2010, s. 28. ISBN 978-3-7281-3281-9. [dostęp 2015-09-20].
  3. a b c d Michael Szönyi: Geoland Südschweiz: Tessin, Wallis. vdf Hochschulverlag AG, 2010, s. 29. ISBN 978-3-7281-3281-9. [dostęp 2015-09-20].
  4. World Heritage Nomination – Iucn Technical Evaluation Monte San Giorgio (Switzerland) Id Nº1090: Lavaux, vignoble en terrasses face au lac et aux alpes. [dostęp 2015-09-19]. (ang.).
  5. a b Michael Szönyi: Geoland Südschweiz: Tessin, Wallis. vdf Hochschulverlag AG, 2010, s. 27. ISBN 978-3-7281-3281-9. [dostęp 2015-09-20].
  6. UNESCO: LMonte San Giorgio. [dostęp 2015-09-19]. (ang.).