Przejdź do zawartości

Nitnikowce

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Nitnikowce
Nematomorpha[1]
Vejdovsky, 1886
Ilustracja
Paragordius tricuspidatus
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Podkrólestwo

tkankowce właściwe

Typ

nitnikowce

Nitnikowce (Nematomorpha), nitkowce, drucieńce (Gordiacea) – typ zwierząt, bardzo długich, wodnych bezkręgowców, wcześniej klasyfikowanych jako gromada typu obleńce, do których są podobne. Są uważane za grupę siostrzaną nicieni (Nematoda). Larwy prowadzą pasożytniczy tryb życia.

Występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Przedstawiciele tej grupy odnajdywani są w morzach (pelagicznie) oraz w jeziorach, kałużach, wilgotnej glebie na brzegach zbiorników wodnych i w studniach – są tak powszechne, że sądzono niegdyś, iż rodzą się spontanicznie z końskich włosów (nawiązuje do tego angielska nazwa horsehair worms). Są kosmopolityczne, przy czym głównie występują w strefach umiarkowanych i ciepłych.

Budowa zewnętrzna i wewnętrzna

[edytuj | edytuj kod]

Nitnikowce zawdzięczają swoją nazwę niezwykłej długości ciała. Postacie dojrzałe są zawsze silnie wydłużone (od kilku milimetrów do 1,5 metra[2], przeciętnie 10–50 cm[3]) przy bardzo małej średnicy ciała (1–3 mm[3]).

Ciało silnie wydłużone, cylindryczne, włosowate, ma zabarwienie mleczne, żółtawe lub brązowawe. Jama ciała typu pseudocel. Przód jest zaokrąglony lub stożkowaty, tył zaokrąglony lub rozszczepiony na 2 lub 3 płaty wyrostków kaudalnych. W kutikuli larw jest chityna (w przeciwieństwie do kutikuli postaci dorosłych).

Nitnikowce nie mają układu oddechowego, krwionośnego i narządów wydalniczych. Ich układ pokarmowy jest silnie zredukowany[3]. Narządy zmysłu tworzą rozrzucone po całym ciele brodawki czuciowe. Gonady mają prostą budowę.

Tryb życia

[edytuj | edytuj kod]

Niewiele wiadomo o ich trybie życia. Postacie larwalnepasożytami przywr, pierścienic, mięczaków, skorupiaków, owadów (chruściki, prostoskrzydłe, chrząszcze[3]), wijów, pajęczaków, ryb i płazów. Formy dorosłe żyją wolno w morzach, wodach śródlądowych oraz wilgotnej glebie[2].

U nitnikowców występuje zapłodnienie wewnętrzne. Samice składają do wody dziesiątki tysięcy[3] (do około 1 mln[2]) jaj w postaci śluzowatych sznurów lub pojedynczo. Larwy przebywają w wodzie lub w wilgotnej glebie. Są połykane przez żywiciela jako pokarm lub wwiercają się w jego miękkie tkanki, dostając się do jamy ciała. Po osiągnięciu formy młodocianej wydostają się z niego, przebijając ścianę, do wody[2].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Typ jest nieliczny, obejmuje około 320 gatunków, z czego 11 stwierdzono w Polsce (m.in. Gordius aquaticusdrucieniec wodny)[2]. Dzieli się na 2 gromady:

Znaczenie

[edytuj | edytuj kod]

Nitnikowce, choć prowadzą pasożytniczy tryb życia, nie są groźne dla ludzi ani zwierząt hodowlanych. Można odróżnić je od niebezpiecznych dla ludzi nicieni, zwracając uwagę przede wszystkim na charakterystycznie wydłużone proporcje ciała, a pod lupą – na brak haczyka na końcu ciała.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Nematomorpha, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d e Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 479–480. ISBN 978-83-88147-09-8.
  3. a b c d e Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-16108-8.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]