Pyranometr
![]() |
Ten artykuł od 2022-02 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
![](https://cdn.statically.io/img/upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/SR20_pyranometer_1.jpg/220px-SR20_pyranometer_1.jpg)
![](https://cdn.statically.io/img/upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/SR20_pyranometer_linedrawing.pdf/page1-220px-SR20_pyranometer_linedrawing.pdf.jpg)
![Płaski biały cylinder o osi pionowej, nakryty białym ściętym stożkiem, ze szklaną kopułką po środku, zainstalowany na statywie, na dachu budynku. W tle widać inne budynki (kilkupiętrowe, biurowe), drzewa i pochmurne niebo.](https://cdn.statically.io/img/upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Pyranometr_CMP22.jpg/220px-Pyranometr_CMP22.jpg)
Pyranometr – instrument do pomiaru hemisferycznego (przychodzącego z półkuli) promieniowania całkowitego, rozproszonego i odbitego, najczęściej całego widma światła słonecznego, chociaż możliwe jest ograniczenie zakresu widma poprzez używanie kolorowych kopuł lub filtrów. Nazwa pyranometr pochodzi od greckiego pyr, co oznacza płomień i ano, co oznacza niebo. Pyranometr mierzy irradiancję, czyli strumień przychodzącej energii słonecznej (w watach na metr kwadratowy).
Pyranometr zbudowany przez Andersa Knutsona Ångströma miał element pochłaniający promieniowanie w postaci szachownicy z polami na przemian białymi i poczernionymi. Były to termoelementy manganinowo – konstantanowe. Wskutek różnicy pochłaniania promieniowania przez poczernione i niepoczernione powierzchnie, wytwarza się różnica temperatur między spoinami, proporcjonalna do natężenia promieniowania. Między końcami termobaterii wytwarza się siła elektromotoryczna powodująca wychylanie się wskazówki galwanometru.
Pyranometry są używane w meteorologii, klimatologii i badaniach ilości przychodzącej energii słonecznej. Pyranometry mają nadane standardy (ISO9060). Międzynarodowa Organizacja Meteorologiczna (ang. World Meteorological Organisation) rozróżnia 3 klasy. Najlepsze instrumenty mają klasę standard przeniesiony (ang. secondary standard), następnie są instrumenty pierwszej klasy (first class) oraz najmniej dokładne instrumenty drugiej klasy (ang. second class).