Przejdź do zawartości

Ralf-Stetysz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ralf-Stetysz
Ilustracja
Producent

K. Rudzki i S-ka

Projektant

Stefan Tyszkiewicz

Okres produkcji

1924–1929

Miejsce produkcji

Warszawa
Paryż

Dane techniczne
Segment

samochód osobowy

Silniki

Continental Motors Company

  • 4-cylindrowy 1500 cm³
  • 6-cylindrowy 2760 cm³
Dane dodatkowe
Konkurencja

CWS T-1
Fiat 503

Ralf-Stetysz (skrót od Rolniczo-Automobilowo-Lotnicza Fabryka Stefana Tyszkiewicza[1]) – polski samochód osobowy, produkowany w latach 1924-1929 w Paryżu i Warszawie.

Historia i opis pojazdu

[edytuj | edytuj kod]
Jeden z prototypów z 1928

W 1924 r. hrabia Stefan Tyszkiewicz założył w Boulogne pod Paryżem mały zakład produkcyjny[2], gdzie zaczął opracowywać prototyp samochodu osobowego własnej konstrukcji[3]. Wyposażony był on w silnik spółki Continental Motors Company. Natomiast podwozie było własnej, pomysłowej i nowatorskiej konstrukcji[2], przystosowanej do fatalnych polskich dróg (blokowania mechanizmu różnicowego i wyższe zawieszenie)[3].

W 1926 roku zaprezentowano go na Międzynarodowym Salonie Samochodowym w Paryżu[2]. W 1925 roku w V rajdzie polskiego automobilklubu otrzymał nagrodę Ministerstwa Robót Publicznych, dużym sukcesem było także ukończenie rajdu Monte Carlo oraz wygrana w kategoriach elegancji, komfortu i wytrzymałości[3].

Od 1925 roku Tyszkiewicz szukał wspólników w Polsce. Ostatecznie w celu produkcji podwozi nawiązał współpracę z warszawskim Towarzystwem Przemysłu Metalowego „K. Rudzki i Spółka” SA, a produkcję nadwozi zakontraktował w lubelskich zakładach lotniczych „Plage i Laśkiewicz”. W kadrze inżynierskiej dominowali Polacy przybyli z Francji[3].

Produkcja samochodu została przeniesiona w 1927 r. do Polski, na ul. Fabryczną 3 w Warszawie[2]. Samochody oferowane były w 2 wariantach:

  • Stetysz TA, z silnikiem 4-cylindrowym Continental o pojemności 1500 cm³ (20 KM przy 2600 obr./min),
  • Stetysz TC six, z silnikiem 6-cylindrowym Continental o pojemności 2760 cm³ (42 KM przy 2600 obr./min).

Obydwa modele wystawiane były na Międzynarodowych Targach Poznańskich i brały udział w rajdach. Zaletą samochodu było podwozie przystosowane dla polskich dróg słabej jakości oraz możliwość blokowania mechanizmu różnicowego ułatwiające jazdę w grząskim terenie.

W 1928 roku produkcja rosła, a firma zbierała zamówienia, jednak w lutym 1929 roku w fabryce wybuchł pożar, który zaczął się od piecyka w fabrycznym kantorku. Z powodu pory roku strażacy mieli utrudniony dostęp do pożaru, w związku z czym spłonęła cała fabryka z pojazdami na różnym etapie produkcji i duża partia gotowych pojazdów[3]. Ogółem wyprodukowano około 200 pojazdów.

Straty wyniosły 1,5 mln złotych, a Tyszkiewicz planował odbudować zakład z wykorzystaniem środków z ubezpieczenia, jednak do odbudowy fabryki nie doszło na wniosek akcjonariuszy. W następnych latach Tyszkiewicz sprowadzał do Polski samochody firm FIAT i Mercedes-Benz[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Aleksander Sowa, Legendy naszej motoryzacji, Złote Myśli, 2011, s. 19, ISBN 978-83-9325-539-9.
  2. a b c d Ralf Stetysz – „pierwszy samochód polskiej konstrukcji” [online], oldtimery.com [dostęp 2014-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-07].
  3. a b c d e f Tomasz Borejza, Ralf-Stetysz. Stracona szansa na polską motoryzację [online], Onet.pl, 15 czerwca 2015 [dostęp 2015-06-24] [zarchiwizowane z adresu 2015-06-24].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]