Przejdź do zawartości

Stolin

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stolin
Столін
Ilustracja
Gmach władz rejonowych
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Białoruś

Obwód

 brzeski

Rejon

stoliński

Populacja (2010)
• liczba ludności


12 400[1]

Nr kierunkowy

+375 1655

Kod pocztowy

225501

Położenie na mapie obwodu brzeskiego
Mapa konturowa obwodu brzeskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Stolin”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Stolin”
Położenie na mapie Polski w 1939
Mapa konturowa Polski w 1939, po prawej znajduje się punkt z opisem „Stolin”
Ziemia51°53′N 26°51′E/51,883333 26,850000

Stolin (biał. Сто́лін) – miasto na Polesiu na Białorusi, nad Horyniem, w obwodzie brzeskim, siedziba władz rejonu stolińskiego, około 15 km od granicy z Ukrainą; do 1945 siedziba powiatu stolińskiego w województwie poleskim, 12 400 mieszk. (2010)[1].

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Rynek w Stolinie na początku XX wieku

Stolin powstał w sercu Polesia, nad Horyniem. Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1555. Stolin zapisał się w dziejach klęską wojsk litewskich w r. 1655 w potyczce z armią moskiewską pod wodzą kniazia Wołkońskiego[2]. Pobliski majątek w Mańkiewiczach (teraz w granicach miasta) należał do Radziwiłłów od XVI w. do 1939.

Miasto położone było w końcu XVIII wieku w powiecie pińskim województwa brzeskolitewskiego[3].

Do przełomu XIX i XX w. był tu folwark ordynacji dawidgródeckiej. Żona Antoniego Radziwiłła Maria Dorota w 1885 założyła 50–hektarowy park krajobrazowy w lesie na skarpie doliny rzeki Horyń[4], a w 1905 wybudowano wspaniale wyposażony neobarokowy pałac z wieżą. Spalony w czasie II wojny światowej, rozebrany, nie pozostał po nim ślad. Syn Antoniego Stanisław Radziwiłł był adiutantem J. Piłsudskiego – zginął w 1920.

Podczas okupacji hitlerowskiej, 23 maja 1942 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 7000 osób. 11 września 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowali w getcie i pobliskim lesie. Sprawcami zbrodni był SS-Polizei-Reiter-Abteilung II i ukraińska policja[5].

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]
  • Synagoga w Stolinie – barokowo-klasycystyczna z 1792, obecnie opuszczona i zdewastowana,
  • Miejski park kultury i wypoczynku,
  • Park kultury i wypoczynku w Mańkiewiczach to dawny majątek Radziwiłłów, obecnie pałacowy park krajobrazowy o pow. 28 ha z systemem alei i polan. Z zachowanymi filarami dawnej bramy, domku odźwiernego i zabudowaniami gospodarczymi, w których mieści się muzeum krajoznawcze (od 2005) i szkoła muzyczna,
  • Cerkiew prawosławna pw. Wniebowstąpienia Pańskiego z 1938, parafialna.

Współpraca

[edytuj | edytuj kod]
Pomnik w śródmieściu z herbem Stolina i rokiem 1555 pierwszej wzmianki w kronikach

Urodzeni w Stolinie

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Национальный статистический комитет Республики Беларусь: Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года. [dostęp 2010-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-18)]. (ros.).
  2. Dr. Michał Marczak: Przewodnik po Polesiu. Brześć: Oddział Brzeski P. T. K., 1935, s. 96.
  3. Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 119.
  4. Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 2: Województwa brzesko-litewskie, nowogrodzkie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1993, ISBN 83-04-03784-X, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
  5. Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1169.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]