Przejdź do zawartości

Wojciech Tomaka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wojciech Tomaka
Biskup tytularny Helenopolis in Bithynia
Ilustracja
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

27 lutego 1875
Trzebownisko

Data i miejsce śmierci

6 lutego 1967
Przemyśl

Miejsce pochówku

cmentarz Główny w Przemyślu

Biskup pomocniczy przemyski
Okres sprawowania

1934–1967

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

8 czerwca 1899

Nominacja biskupia

25 listopada 1933

Sakra biskupia

21 stycznia 1934

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

21 stycznia 1934

Konsekrator

Franciszek Barda

Współkonsekratorzy

Franciszek Lisowski
Eugeniusz Baziak

Nagrobek biskupa Wojciecha Tomaki na cmentarzu Głównym w Przemyślu

Wojciech Tomaka (ur. 27 lutego 1875 w Trzebownisku, zm. 6 lutego 1967 w Przemyślu) – polski duchowny rzymskokatolicki, biskup pomocniczy przemyski w latach 1934–1967.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 27 lutego 1875 w Trzebownisku[1]. W 1895[2] zdał egzamin dojrzałości w Cesarsko-Królewskim Wyższym Gimnazjum w Rzeszowie[3], po czym odbył studia w przemyskim seminarium duchownym[1]. Święcenia prezbiteratu otrzymał 8 czerwca 1899 w Przemyślu[1]. Studia kontynuował na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie, uzyskując w 1903 doktorat[4].

Pracował jako wikariusz w Połomi i Łące[4]. Był katechetą[5] i dyrektorem Żeńskiego Seminarium Nauczycielskiego w Przemyślu[6]. W przemyskim seminarium duchownym piastował stanowisko prefekta[4] i prowadził wykłady z katechetyki[6], podjął również wykłady w instytucie teologicznym[4]. Zajmował urzędy radcy i referenta konsystorza biskupiego[5], oficjała sądu biskupiego, a także kapelana i sekretarza biskupa diecezjalnego przemyskiego Józefa Sebastiana Pelczara. W 1916 otrzymał przywilej noszenia rokiety i mantoletu[7], w 1923 został ustanowiony kanonikiem gremialnym kapituły przemyskiej[1], a w 1925 został obdarzony godnością prałata domowego Jego Świątobliwości[8]. Był członkiem wydziału koła Towarzystwa Szkoły Ludowej im. H. Sienkiewicza w Przemyślu[9].

25 listopada 1933 papież Pius XI[4] mianował go biskupem pomocniczym diecezji przemyskiej ze stolicą tytularną Helenopolis in Bithynia[10]. Święcenia biskupie otrzymał 21 stycznia 1934. Konsekrował go biskup diecezjalny przemyski Franciszek Barda w asyście biskupa diecezjalnego tarnowskiego Franciszka Lisowskiego i biskupa pomocniczego lwowskiego Eugeniusza Baziaka[10]. W 1934 został mianowany wikariuszem generalnym diecezji i asystentem kościelnym diecezjalnego instytutu Akcji Katolickiej[11]. W 1938 został ustanowiony prepozytem kapituły katedralnej[12].

Po wybuchu II wojny światowej w latach 1939–1941 zarządzał częścią diecezji znajdującą się pod okupacją sowiecką. W 1940 został mianowany koadiutorem biskupa diecezjalnego łuckiego Adolfa Szelążka, jednakże urzędu nie objął. Po śmierci biskupa Franciszka Bardy od 17 listopada 1964 do lutego 1965 pełnił funkcję wikariusza kapitulnego[1].

W Episkopacie Polski od 1936 był członkiem Komisji Szkolnej oraz asystentem prymasa Augusta Hlonda w rokowaniach konkordatowych[1]. Jako współkonsekrator uczestniczył w święceniach biskupa Bolesława Kominka (1954), biskupa pomocniczego przemyskiego Bolesława Taborskiego (1964) i biskupa diecezjalnego przemyskiego Ignacego Tokarczuka (1966)[10].

Zmarł 6 lutego 1967 w Przemyślu[1]. Został pochowany na przemyskim cmentarzu Głównym[13].

Odznaczenia i upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

W 1938 prezydent RP Ignacy Mościcki „za zasługi na polu pracy społecznej” nadał mu Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski[14].

W 2001 został patronem Szkoły Podstawowej w Trzebownisku[15].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g K. Krasowski: Biskupi katoliccy II Rzeczypospolitej. Słownik biograficzny. Poznań: Bene Nati, 1996, s. 240–241. ISBN 83-86675-03-9.
  2. Spis maturzystów w latach 1860–1938. W: Sprawozdanie Dyrekcji I Państwowego Gimnazjum im. ks. St. Konarskiego w Rzeszowie za rok szkolny 1937/38. Rzeszów: 1938, s. LXII (poz. 2072). [dostęp 2020-03-28].
  3. Historia szkoły. 1lo.rzeszow.pl, 2011-07-06. [dostęp 2020-03-29].
  4. a b c d e R. Bereś: Życie i praca ks. bpa Wojciecha Tomaki. naszetrzebownisko.wist.com.pl. [dostęp 2015-07-09].
  5. a b Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. R. 16, z. 8–10, s. 133, sierpień–październik 1916. [dostęp 2022-09-25]. 
  6. a b Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. R. 23, z. 5–9, s. 114, maj–sierpień 1923. [dostęp 2022-09-25]. 
  7. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. R. 16, z. 5–7, s. 89, maj–lipiec 1916. [dostęp 2022-09-25]. 
  8. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. R. 25, z. 6–8, s. 98, czerwiec–sierpień 1925. [dostęp 2022-09-25]. 
  9. Koło T. S. L. im. H. Sienkiewicza. „Echo Przemyskie”. R. 16, nr 18, s. 1, 1911-03-02. [dostęp 2017-10-03]. 
  10. a b c Wojciech Tomaka. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2015-07-09]. (ang.).
  11. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej O.Ł.”. R. 34, z. 2, s. 58, luty 1934. [dostęp 2022-09-25]. 
  12. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej O.Ł.”. R. 38, z. 4, s. 179, kwiecień 1938. [dostęp 2022-09-25]. 
  13. Wojciech Tomaka w wyszukiwarce miejsc pochówku w Przemyślu. cmentarzeprzemysl.pl. [dostęp 2015-07-09].
  14. M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592. [dostęp 2015-02-20].
  15. Patron. sptrzebownisko.eu.org. [dostęp 2023-04-20].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
  • Wojciech Tomaka [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-12-26] (ang.).