regnbogeflagget

San Francisco på sørvestkysten av USA har ei viktig ikonisk og historisk rolle for dagens skeive miljø. Her vaks det fram eit miljø for homofile på eit tidleg tidspunkt, særleg knytt til Castro-distriktet. I 1977 blei Harvey Milk (1930–1978) historisk, då han blei den første åpent homofile folkevalde i USA.

Skaparen av flagget, Gilbert Baker (1951–2017), budde også i byen, og blei etter kvart kjent med Milk. Etter at han blei valt, oppfordra Milk Baker til å skape eit positivt symbol for det homofile miljøet i byen.

Tidlegare hadde den rosa trekanten vore eit viktig symbol for det homofile og lesbiske miljøet. Symbolet hadde likevel negative konnotasjonar, då rosa trekant var merket nazistane nytta for å merke homofile fangar i konsentrasjonsleirane under andre verdskrigen.

Den originale versjonen av flagget Baker skapte, hadde åtte striper som kvar hadde sin spesifikke symbolikk: Fargane rosa, raudt, oransje, gult, grønt, turkis, indigo og fiolett symboliserte høvesvis seksualitet, liv, helbred, sola, naturen, kunst, harmoni og ånd.

Regnbogeflagget skapte frå første stund begeistring i homomiljøet, og blei rekna som eit symbol for homofil stoltheit frå første gong det kom i bruk i 1978. Flagget blei brukt på «Gay Freedom Day»-paraden i San Fransisco dette året.

Før paraden i 1978 blei flagget satt i masseproduksjon. Alle fargane var ikkje tilgjengelege, ettersom Baker hadde handfarga originalversjonen. Ved masseproduksjon kom ein variant med sju striper til, der den rosa fargen mangla.

Flagget blei ikonisk då Harvey Milk blei drept i 1978. Ved paraden i 1979, kor Harvey Milk blei minna, bestemte paradekomiteen seg for å dele flagget i to, ein halvdel på kvar side av paradegata. Dette førte til at indigo blei tatt ut av flagget, slik at flagget kunne delast i to like delar. Dette gav opphav til dagens mest brukte variant, som har seks striper.

I dag snakkar ein gjerne om det «skeive miljøet» heller enn det lesbiske og homofile miljøet. Dette fordi miljøet har blitt sterkt mangfaldiggjort og differensiert, og omfamnar heile LHBTI-spekteret (lesbiske, homofile, bifile, trans og intersex) og andre minoritetar på kjønns- og seksualitetsfeltet. Regnbogeflagget speglar denne utviklinga.

I dag vil ein kunne observere mange ulike variantar av regnbogeflagget. Dette signaliserer at sjølve regnbogen blir sett på som eit symbol for eit mangfaldig skeivt miljø. Variasjonane i utforminga av regnbogeflagga signaliserer likevel at det er eit behov for markering av separate identitetar i det skeive miljøet.

Døme på variasjonar er ein variant i beige og brune nyansar, som symboliserer bamsekultur, og ein variant i blått, svart og kvitt med eit raudt hjarte, som symboliserer lærkultur. Bamsekultur, på engelsk 'bear', er ein subkultur i homobevegelsen som viser til homofile menn som er kroppslig omfangsrike og hårete. Lærkultur er ein subkultur i homobevegelsen for homofile menn som er opptatt av BDSM, altså samtykkande og erotisk leik som gjerne involverar elementer som binding, på engelsk 'bondage', dominans og underkastelse, på engelsk 'submission', sadisme og masochisme

Den standardiserte utgåva med seks striper er likevel framleis den mest nytta, særleg på og kring dei store pride-feiringane. Etter at flagget kom til som symbol, har det blitt ein heil industri kring flagget, og det nyttast på nøkkelringar, smykke, skjorter og andre klesplagg. Det nyttast også for å signalisere at ein uteplass er for skeive, eller at den er vennleg innstilt til skeive.

Etter kvart har dei ulike skeive minoritetene utvikla eigne og meir spesialiserte flagg, til dømes eigne flagg for lesbiske, ikkje-binære og bifile. Slike flagg kallas gjerne for stoltheitsflagg og kan gjerne nyttas saman med regnbogeflagget.

• Det norske forbundet av 1948
• homobevegelsen i Noreg
• LHBT
• pride

• V&A Museum: The Progress Pride Flag