Nikiforos Briennios (yaşlı)

Nikiforos Bryennios (Yaşlı) (Yunanca: Νικηφόρος Βρυέννιος ο πρεσβύτερος), Latince: Nicephorus Bryennius, Bizanslı general, kendisini geç 11. yüzyılda imparator ilan etmiştir. Çağdaşları onu imparatorluğun en iyi taktisyeni olarak kabul ederler.^[1]

Nikiforos orduda sürekli yükselmiş, Romen Diyojen tarafından 1071 yılında Malazgirt Meydan Muharebesi'nde kendisine önemli bir görev verilmiştir.^[2] Bizans ordusunun sol kanadını kumanda etmiştir. Savaşta iyi yönetim gösterebilen birkaç Bizans generalinden biridir.^[1][3]

1072-1073 yıllarında, Bulgaristan dükü olarak görev yaparken bir sıra isyanı bastırarak Bizans kontrolünü sağlamıştır,^[4] daha sonra daha önemli bir pozisyon olan Dyrrhachium dux (Dıraç valisi) olmuştur.^[5] VII. Mihail'in Selçuklu Hanedanıyla yaptığı anlaşmayı onlara çok fazla taviz verildiği gerekçesiyle eleştirdi,^[6] Mikhail'ın yetersiz ve beceriksiz olduğuna karar verdi.^[7] İmparatorun zayıflığı, bakanlarının aç gözlülüğü ve Mikhail'ın bakanı Nikeforitzes'in ona suikast düzenleyeceğini öğrenmesi, kendisini tacı ele geçirmek konusunda cesaretlendirdi.^[7]

Trakyalılar, Bulgarlar, Makedonlar, Slavlar, İtalyanlar, Frenkler ve Yunanlardan bir ordu topladı,^[6] Kasım 1077'de kuvvetleri Konstantinopolis surlarına ulaştı.^[7] Konstantinopolis sakinlerini düşünmeksizin, birliklerinin şehri yağmalamasına ve banliyöleri yakmasına izin vermiştir.^[6] Birliklerini yönetimi söylemi ile tezat oluşturmuştur. Nefret edilen Mikhail, Peçeneklerin Trakya'ya girmesini sebep gösterip,^[6] onun kuşatmayı kaldırıp Trakya'ya dönmeye zorlamıştır^[3].

Politik zayıflığı, III. Nikiforos'un imparator olmasına neden olmuştur. Nikiforos, ona itaat ederse Caesar unvanı vermeyi önermiştir. Bryennios reddetmiş,^[1] ve Nikiforos, onun üzerine genç I. Aleksios'un komutasında Asyalı hristiyanlar, Türk ve Frank kanyonlarından oluşmuş bir ordu göndermiştir.^[8] Nikiforos önemli bir güce sahip olmasına rağmen, Halmyros Irmağı kenarında Kalavrye Muharebesi'nde yenilmiş ve yakalanmıştır. Daha sonra kör edilmiştir.^[9] Artık bir tehdit görülmediği için, Nikiforos ona mülk ve servetini vermiştir. Üst olarak kullandığı Hadrianapolis'de emekli olmuştur.^[10] Kör olmasına rağmen 1094/1095 yılında Kumanların saldırısında şehrin savunmasını^[1] ve 1094 yılında, 1072 yılında ölmüş Romen Diyojen'in oğlu olduğunu iddia eden Konstantinos Diogenis'in isyanına karşı hareketi yönetmiştir.^[11]

Bryennios'un en az bir oğlu vardır. İmparator I. Aleksios'un kızı Anna Komnini ile evlenen general ve tarihçi Nikiforos Bryennios'un oğlu mu torunu mu olduğu belirsizdir.^[12]

• (Primary source) Anna Komnini, Aleksiad

• Norwich, John Julius (1993), Byzantium: The Apogee, Penguin, ISBN 0-14-011448-3 
• Canduci, Alexander (2010), Triumph & Tragedy: The Rise and Fall of Rome's Immortal Emperors, Pier 9, ISBN 978-1741965988 
• Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8. 
• George Finlay, History of the Byzantine and Greek Empires from 1057 - 1453, Volume 2, William Blackwood & Sons, 1854