İçeriğe atla

Larix laricina

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Larix laricina
Korunma durumu

Asgari endişe altında (IUCN 3.1)[1]
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Plantae
Şube: Tracheophyta
Sınıf: Pinopsida
Takım: Pinales
Familya: Pinaceae
Cins: Larix
Tür: L. laricina
İkili adlandırma
Larix laricina
(Du Roi) K.Koch, Dendrologie 2(2): 263 (1873).
Dağılımı
Sinonimler [2]
  • Abies microcarpa (Lamb.) Lindl.
  • Larix alaskensis W.Wight
  • Larix americana Michx.
  • Larix fraseri Curtis ex Gordon
  • Larix intermedia (Du Roi) Lodd. ex J.Forbes
  • Larix microcarpa (Lamb.) J.Forbes
  • Larix rubra Steud.
  • Larix tenuifolia Salisb.
  • Pinus intermedia Du Roi
  • Pinus laricina Du Roi
  • Pinus microcarpa Lamb.
Genç ağaç
Kabuk ve yapraklar

Larix laricina, Pinaceae familyasından yaprak döken doğal olarak Kuzey Amerika'da yayılış gösteren bir bitki türü.

20 m boy, 60 cm kadar çap yapabilir. Tacı dar, dallar seyrektir. Genç ağaçlarda kabuk gri, düzgün, sonradan çatlaklı ve kırmızımsı kahverengi olur. Dallar yatay uzanmış veya hafif yükselmiştir. Sürgünler turuncu-kahverengi olup pürüzsüzdür. Koyu kırmızımsı tomurcuklar iğne yapraklar tarafından çevrelenmiş bir yapının hemen altında yer alır. Kısa sürgündeki yapraklar 1–2 cm x 0.5-0.8 uzunluğunda, 0.3-0.5 mm kalınlığında, alt yüzeyi yana yatmış, üstü yuvarlağımsıdır. Rengi soluk mavimsi-yeşil, reçine kanalları kenarda yer alır. Kozalaklar uzun sürgünler de bazen sapsız genellikle eğilebilen saplar üzerinde bulunur ve 2-5 × 2-2.5 mm kadardır. Sayısı 10-30 kadar olan kozalak pulunun kenarı tam, dip tarafı ince çizgili ve ipeksi tüylüdür. Brahtelerin ucu 1 mm uzunluğunda dikenlidir, olgunlaşmış kozalak pullarında gizlenmiştir. Kozalaklar önceleri parlak kırmızı menekşe, olgunlaşınca sarımsı kahverengiye döner. Tohumlar 2–3 mm, tohum saran kanatlar 4–6 mm'dir.

Ekolojik özellikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Nemli organik topraklar ile sfagnum veya ağaçlık turba gibi, özellikle besinli-yoksul, pH değeri 4.3-5.8 sahip yerlerde görülür. Yarı gölge ağacıdır.

Anavatanı ABD ve Kanada'dır. Boreal ormanlarında 0–1200 m rakımlarda ıslak, sfagnum bataklıkları ve bataklıklarda, nemli yüksek arazideki mineral topraklarda bulunur.

Bitki sosyolojisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yüksek turbalıklarda ve besince yoksul yerlerde Picea mariana; besince zengin yerlerde yine Picea mariana, Abies balsamea, Thuja occidentalis ve sert odunlu ağaçlarla birlikte görülür.

Tomurcuklar nisan sonunda patlamaya başlar. Yapraklar Nisan ve Mayıs arasında, çiçekler geç Nisan ve erken Mayısta açarken; tohumlarda Eylül'de olgunlaşır, Ocak ayına kadar kozalak üzerinde kalır. Yapraklar Eylül-Ocak arasında tamamen dökülür.

Hastalık ve zararlılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Pristiphora erichsonii, çoğu ağacın ölümünü neden olan zararlı hayvanlardandır ve büyük alanlar üzerinde, ağaçların yaprakları dökmesiyle periyodik salgın hastalıklara davetiye çıkarır. Casebearer bazı alanlarda geniş ölümlere yol açar. Birkaç kabuk kanatlı böceği Amerika melezini istila eder ama nadiren ciddi zararlara sebep olur.

Tohumların çimlenmesi için nemli mineral veya organik toprak gerekir. Böylece yaşamını garanti altına almış olur. Açık bataklıklarda fideler çoğunlukla, sfagnum yosunlarında bulunur.

Odun yapısı ve kullanım alanı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Odunu sert ve dayanıklıdır bu yüzden demiryolu travesi yapımında kullanılır. Yavaş büyüyen ağaçlar olduğundan odunu yüksek miktarlarda reçine içerir. Onu çürümeye karşı dirençli yapar ama hamur odunu olarak değerini azaltır.

Kabuklar ayakkabı derisinde kullanılan bir çeşit tanen içerir.

En büyük ve en yaşlı ağaç

[değiştir | kaynağı değiştir]

Şu ana dek görülen en yüksek boylu ağacın yüksekliği 33 m, çapı 110 cm, tacı 14 m ölçülmüştür. Bilinin en yaşlı ağaç 371 yaşındadır.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]