İçeriğe atla

William Shakespeare

Vikisöz, özgür söz dizini
William Shakespeare
Doğum tarihi Nisan 1564
Doğum yeri Stratford-upon-Avon
Ölüm tarihi 23 Nisan 1616 (Jülyen takviminde)
Ölüm yeri Stratford-upon-Avon
Vikipedi maddesi
Vikiveri öğesi
Bütün dünya bir sahnedir.
Ve bütün erkekler ve kadınlar
sadece birer oyuncu...
Girerler ve çıkarlar.[1]

William Shakespeare (doğum tarihi bilinmemekle birlikte 26 Nisan 1564'te vaftiz edildi - 23 Nisan 1616), İngiliz şair ve oyun yazarı.

Eserleri

[değiştir]
Tanrısal güçler insanca davranışlarımızı görüyorlarsa -ki görüyorlardır- hiç kuşkum yok, masumluk yüzünü kızartacaktır haksız suçlamanın ve zorbalık sabrın karşısında tir tir titreyecektir.
— Hermione, Kış Masalı
Ana madde: Kış Masalı
  • Bir iş övülmezse, ölür gider; ardından gelecek binlerce iyi işi de yok eder. Övülmek bizim gündeliğimizdir. Mahmuzlamakla bize bir adım attıramaz iken, binlerce fersah yol aldırabilirsiniz tatlı bir öpücükle.
  • Arzu! İnsanın ta can evine işlersin sen; olmaz sanılan şeyleri oldurursun, düşlerle haberleşirsin; nasıl olur? Gerçek olmayanla düşüp kalkarsın, yoklukla arkadaşlık edersin sen; öyleyse gerçek olanlarla birleşebileceğin inanılır bir şey pekala; ve sen Arzu, yasayı çiğneyerek yaptığın bu işi, anlıyorum.
  • Karıları ihanet edenlerin hepsi umutsuzluğa kapılsaydı, insanlığın onda biri asardı kendini.
  • İçinde örümcek eritilmiş bir kadehi kafaya dikip gidersin de, zehirlenmezsin yine de, çünkü zihnine bulaşmamıştır; ama o iğrenç şey gözlerinin önüne konursa, onu nasıl içtiğini öğrenirsen, kıvrana kıvrana patlarcasına çıkarırsın yuttuğunu. Ben hem içtim hem de örümceği gördüm.
  • İftira erdemi bile sarartıp, soldurur.
  • Soylu beylerim, hemcinslerim de sık sık rastlandığı gibi ağlamaya yatkın değilim ben; o boş yere dökülen yaşları bende görmemek merhamet kaynaklarınızı kurutacak belki; ama burama yerleşmiş öyle bir acı var ki, onun yakması gözyaşlarının boğulmasından beter.
  • Konuşmanın beceremediğini saf masumluğun susması başarır çoğu kez.
  • İftiranın ağzı kılıçtan keskin olur.
  • Leontes: Karının dilini tutamadığın için asılmaya layıksın sen.
Antigonus: Bu işi beceremeyen bütün kocaları asarsanız, bir tek uyruğunuz ya kalır, ya kalmaz.
  • Tanrısal güçler insanca davranışlarımızı görüyorlarsa -ki görüyorlardır- hiç kuşkum yok, masumluk yüzünü kızartacaktır haksız suçlamanın ve zorbalık sabrın karşısında tir tir titreyecektir.
  • Ancak acıya verdiğim değer kadar değer veriyorum hayata, onsuz edebilirim. Ama namus, benden çocuklarıma kalacağı için, yalnız onu savunacağım ben.
  • Kendinde kötülük işlemek küstahlığını bulan; işlediği kötülüğü inkar edecek kadar küstahlık bulamasın kendinde..
  • Olmuş bitmiş, düzeltilmesi elde olmayan şeyler için acınmakta boştur oysa.
  • Çocukları iyilik bilmez krallar, erdemli çocuklarını yitirenlerden daha az mutsuz değildirler.
  • Doğayı geliştiren araçlarda, doğanın kendi yarattığı araçlardır ancak; doğaya katkıda bulunduğunu söylediğiniz sanat da, doğanın kendi yarattığı bir sanattır.
  • Rahatlık, sevgi bağının ta kendisidir; sevginin körpe yüzünü de, gönlünü de değiştirir felaket.
  • İktidar inatçı bir ayıdır, ama burnundan altınla yakalayıp istediğin yere götürebilirsin.
  • Hayat dediğin ne ki? Yürüyen bir gölge, bir zavallı oyuncu bu sahnede. Bir saat boy gösterip boyun kırıp gidecek.
Tabiatta ruh sakatlığından başka sakatlık yoktur. Kötü kalpten başkasına çirkin denilmez. Fazilet güzelliktir; fakat güzel kötülükler şeytanın süslediği baş sandıklardır.
Onikinci Gece
  • Biz erkekler daha çok söyleyebilir, daha fazla yemin edebiliriz; Ama gerçekte gösterişimiz, duygularımızdan üstündür. Çünkü; her zaman yeminlerimizde cömert, ancak aşkımızda samimi değiliz.
  • Çok defa sadece düşmanlarımıza acırız.
  • Gençlik yalvararak, ödünç alınarak değil, çoğu kez satın alınarak ele geçer.
  • Bazıları büyük doğar, bazıları büyüklüğe erişir, bazılarınınsa büyüklük başına konar.
  • İstenip de, namusa dokunmadan verilebilecek ne varsa isteyin, lütfen (Viola)
  • Tabiatta ruh sakatlığından başka sakatlık yoktur. Kötü kalpten başkasına çirkin denilmez. Fazilet güzelliktir; fakat güzel kötülükler şeytanın süslediği baş sandıklardır.
  • Kimliğimi ve ne olduğumu başarıyla gizlemem sadece amacıma hizmet etmek içindir.
Cehennem boş, tüm şeytanlar burada.
Fırtına
Ana madde: Hamlet
  • İnanıyorum söylediğini candan söylediğine,
    Ama bugünkü karar yarın bozulur çok kez,
    Kendi kendinize verdiğiniz sözü tutmak,
    En çabuk unuttuğumuz şeydir ne yapsak.
    Mademki bu dünya bile yok olacak bir gün,
    Sevginin bitmesine insan neden üzülsün?
    Aşk mı kaderi kovalar kader mi aşkı,
    Daha kimseler çözemedi bu bilmeceyi.
  • Olmak ya da olmamak, işte bütün mesele bu. Katlanmak mı iyi zalim kaderin oklarına, yumruklarına, yoksa çılgın denizlere karşı gelip bir son vermek mi? Ölmek uyumak hepsi bu kadar, yalnızca uyumakla bitebilir bütün acıları yüreğin ve çektiği bütün kahırları bedenin...
  • Buz kadar lekesiz, kar kadar temiz olsan bile iftiradan kurtulamazsın...
Ana madde: Kral Lear
  • Gerçek, kulübesinde hapsedilen sadık bir köpektir.
  • Sinekler neyse yaramaz oğlanlara, biz de oyuz tanrılara. Öldürüyorlar bizi zevkleri için.
  • İnatçı kişiler başlarına kendi yüzlerinden gelecek belalardan ders almalıdır.[2]
    • II. Perde, IV. Sahne
Ana madde: Macbeth
  • Bir erkeğe yaraşan her şeyi yapmayı göze alabilirim; ama daha fazlasını yapmak erkeklik değildir.
  • Kendini boşuna harcamış olur insan, dilediğine ulaşıp da sevinç duymazsa. Yıktığın hayat kendininki olsun daha iyi, yıkmakla kazandığın yapmacık bir mutluluksa.
  • Hayat, gelip geçen bir gölgedir.
  • Macbeth uykuyu öldürdü.
İnsanlar göründükleri gibi olmalıdır. Eğer değillerse hiç görünmesinler daha iyi.
— Iago, Othello
Ana madde: Othello
  • İnsanlar göründükleri gibi olmalıdır. Eğer değillerse hiç görünmesinler daha iyi.
  • Ne kadar da fakirdir sabrı olmayanlar.
  • Anladığım sözlerindeki öfkedir, sözlerin değil.
Ana madde: Romeo ve Juliet
  • Sampson: Benim için endişelenme.
    Gregory: Hayır, senin yüzünden endişeliyim.
    • I. Perde, I. Sahne
Tüm dünya bir sahnedir ve tüm erkekler ve kadınlar oyuncuları: Hepsinin de girişleri ve çıkışları olur; ve bir adam kendi zamanında birçok bölümü oynar.
— Jacques, Size Nasıl Geliyorsa
  • Dünya bir oyun sahnesidir.
  • Yapmadık demek yapmayacağız demek değildir.
  • Bütün dünya bir sahnedir. Ve bütün erkekler ve kadınlar sadece birer oyuncu... Girerler ve çıkarlar. Bir kişi birçok rolü birden oynar.
    • Nasıl Hoşunuza Giderse adlı oyununun 3. bölüm 7. trajedyasıdır.

Şiirlerinden örnekler

[değiştir]

Bazen

[değiştir]
Yıldızları süpürürsün, farkında olmadan,
Güneş kucağındadır, bilemezsin.
Bir çocuk gözlerine bakar, arkan dönüktür,
Ciğerinde kuruludur orkestra, duymazsın.
Koca bir sevdadır yaşamakta olduğun, anlamazsın.
Uçar gider, koşsan da tutamazsın.
— Bazen şiirinden
  • Yıldızları süpürürsün, farkında olmadan,
    Güneş kucağındadır, bilemezsin.
    Bir çocuk gözlerine bakar, arkan dönüktür,
    Ciğerinde kuruludur orkestra, duymazsın.
    Koca bir sevdadır yaşamakta olduğun, anlamazsın.
    Uçar gider, koşsan da tutamazsın...

Hakkında söylenenler

[değiştir]
  • Buda, Muhammed, Shakespeare ne talihli kişilermiş ki, sevgili yakınları ile hekimler onları coşkuya kapıldıkları, esinlenip vecde geldikleri için tedavi etmeye kalkışmamışlar.[3]
  • Dünya Edebiyatı’na ölümsüz eserler bırakan Shakespeare’ın bütün kitaplarını okumak, tiyatro temsillerine gitmek, okumayı seven, gerçek anlamda düşünen insanların elbette temel ödevleri arasında olmalıdır. Bunların yanı sıra Üstad Necip Fazıl’ın, Rasim Özdenören’in, Akif İnan’ın, Erdem Beyat’ın ve Cahit Zarifoğlu’nun kitaplarını okumalarını öneririm.[4]

Kaynakça

[değiştir]
  1. "İnsanın Yedi Çağı Şiiri - William Shakespeare". Antoloji.com. 
  2. Shakespeare. Kral Lear, MEB yayınları, s. 79
  3. Anton Çehov. "Kara Keşiş". The Artist.
  4. "Pakdil: Sanatı ve edebiyatı savunmalıyız". Haber7. 

Konuyla ilgili diğer Wikimedia sayfaları:

Commons'da William Shakespeare ile ilgili çoklu ortam dosyaları bulunmaktadır.

Vikikaynak'ta William Shakespeare ile ilgili belge kayıtları bulunmaktadır.

Vikipedi'de William Shakespeare ile ilgili ansiklopedik bilgi bulunmaktadır.