Lox-Ness

Lox-Ness gel Loch Nis ingl. Loch Ness
Küldäge Arkart kirmäne[en]
Morfometriä
Absolüt bieklek	15,8 m[1]
Zurlıqlar	36[2] × 1,5[3] km
Mäydan	56 km²
Küläm	7,45 km³
Yar sızığı[de]	86 km
İñ zur tiränlek	230 (240) m
Urtaça tiränlek	132 m
Gidrologiä
Mineralläşü tibı[en]	töçe
Urnaşu
İl	Böyekbritaniä
Töbäk	Şotlandiä
Rayon	Haylend[en]

Lox-Ness (gel Loch Nis, ingl. Loch Ness) — Şotlandiä İnvernesstan könyaq-könbatışındağı zur tirän töçe sulı küle.

Kül dönyada Lox-Ness ğifrite^[en] turındağı riwayät arqasında kiñ bilgele. Yämle tabiğättän läzzät alırğa telägän turistlar öçen kül buylap küp sanlı kommertsiä marşrutları bar.

Kül Şotlandiäneñ könbatış häm könçığış diñgez yarların totaştıruçı Kaledon kanalınıñ^[en] öleşe bulıp tora.

Lox-Ness, Şotlandiäneñ bu öleşendäge başqa küp kenä küllär kebek ük, bozlıq çığışlı. Kül şaqtıy tirän, şul uq waqıtta anıñ suwı bik bolğançıq, çönki tufraqta torf^[en] küp.

Lox-Ness mäydanı buyınça Şotlandiä külläre arasında ikençe urında tora: ul 56 km² täşkil itä. Şul uq waqıtta su küläme buyınça ul berençe urında tora, çönki başqa küllärdän tiränräk. Küldä töçe su zapası Angliä häm Wels territoriäsendäge töçe sunıñ ğomumi külämennän kübräk. Bu külneñ maksimal’ tiränlege 230 m täşkil itä.

Könyaq-könbatış qırıyında, Fort-Ogastus şähäre yanında, külneñ berdänber utrawı urnaşqan. Küldä yasalma utrawlar da bar, alar krannog^[en] dip atala.

Kül buyında Lox-Ness ğifrite muzeyı bar.

Rekordlar[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1974 yılnıñ 31 avgustında Rossşirnıñ Kaberfeyd su çañğısı klubınıñ Devid Skott Manro Lox-Ness küleneñ böten ozınlığı buyınça su çañğısında^[en] (monoçañğıda) ütkän dönyada berençe keşe bulğan. Loxendtan Fort-Ogastusqa^[en] qädär häm kiregä ul 77 minutta urtaça tizlege 60 km/säg belän 77 km yul ütkän^[4].

1966 yılnıñ iyülendä Brenda Şerratt kül aşa yözüçe berençe keşe bulğan. Bu aña 31 säğät 27 minut waqıt alğan^[5].

2022 yılnıñ 23 sentäbrendä yözüçe Ross Ecli Lox-Ness külendä açıq suda tuqtalışsız dönyadağı iñ ozın yözü omtılışın yasağan. 52 säğät 39 minuttan soñ ul sälamätlege buyınça yözüne waqıtınnan alda tuqtatırğa mäcbür bulğan häm xastaxanägä ozatılğan. Yözü Parley for the Oceans programmasına yärdäm itü öçen ütkärelgän^[6].

İskärmälär[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Sıltamalar[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

• Tony Harmsworth’s Loch Ness Information Site. 2020-10-24 тикшерелгән.
• Loch Ness Guide. 2020-10-24 тикшерелгән.
• Lox-Ness fotografiäläre. әлеге чыганактан 2006-04-18 архивланды.
• Nessie & Loch Ness links. 2020-10-24 тикшерелгән.