Przejdź do zawartości

Wikipedysta:BarStr/brudnopis5

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ayrton Senna
Ilustracja
Ayrton Senna w 1989 roku
Imię i nazwisko

Ayrton Senna da Silva

Państwo

 Brazylia

Data i miejsce urodzenia

21 marca 1960
São Paulo

Data i miejsce śmierci

1 maja 1994
Bolonia

Sukcesy

1981: Brytyjska Formuła Ford 1600 (mistrz)
1982: Europejska Formuła Ford 2000 (mistrz)
1982: Brytyjska Formuła Ford 2000 (mistrz)
1982: Grand Prix Makau (zwycięzca)
1983: Brytyjska Formuła 3 (mistrz)
1987: Formuła 1 (II wicemistrz)
1988: Formuła 1 (mistrz)
1989: Formuła 1 (wicemistrz)
1990-1991: Formuła 1 (mistrz)
1993: Formuła 1 (wicemistrz)

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Zasługi (Brazylia) Order Ipirangi (Brazylia)

Ayrton Senna da Silva (ur. 21 marca 1960 w São Paulo, zm. 1 maja 1994 w Bolonii) – brazylijski kierowca wyścigowy. W sezonach 1984-1994 uczestniczył w Mistrzostwach Świata Formuły 1, zdobywając tytuły mistrzowskie w sezonach 1988, 1990 i 1991. Zdobył także wicemistrzostwo w sezonach 1989 i 1993. Uczestniczył w 161 wyścigach Grand Prix, zdobywając w sumie 610 punktów, 81 razy stając na podium, z czego aż 41 razy stawał na jego najwyższym stopniu. 65 razy zdobywał pierwsze pole startowe, co było w sezonach 1989-2006 rekordem pod względem największej ilości zdobytych pole position.

Karierę rozpoczął w kartingu, mając trzynaście lat. Po zdobyciu wicemistrzostwa świata w kartingu w latach 1979-1980, w 1981 przeprowadził się do Wielkiej Brytanii, gdzie uczestniczył w wyścigach Brytyjskiej Formuły Ford dla zespołu Van Diemen. Już w pierwszym sezonie zdobył tytuł w Formule Ford 1600, a w następnym roku – w Formule Ford 2000. W sezonie 1983 startował w Brytyjskiej Formule 3 dla ekipy West Surrey Racing, gdzie po zaciekłej walce z Martinem Brundle zdobył tytuł mistrzowski.

W Formule 1 zadebiutował w sezonie 1984 w zespole Toleman. Następnie w sezonach 1985-1987 startował dla zespołu Lotus, gdzie zdobył sześć zwycięstw i szesnaście pole position, zdobywając trzecią pozycję w klasyfikacji kierowców w sezonie 1987. W sezonach 1988-1993 reprezentował McLarena, z którym odnosił największe sukcesy. Już w pierwszym sezonie, wraz z Alainem Prostem wygrali łącznie piętnaście z szesnastu wyścigów, a Senna zdobył swoje pierwsze mistrzostwo. W następnym sezonie tytuł zdobył Francuz, natomiast Brazylijczyk sięgał po tytuł w sezonach 1990-1991. W sezonie 1992, zespół Williams z silnikami Renault zdominowały zmagania i Ayrton Senna wypadł z pierwszej trójki. W 1993 wygrał on pięć wyścigów i został wicemistrzem świata. Na sezon 1994 przeniósł się do Williamsa, chcąc zdobyć czwarte mistrzostwo w swojej karierze. Na siódmym okrążeniu wyścigu o Grand Prix San Marino 1994, będąc na prowadzeniu, wypadł z trasy na zakręcie Tamburello i uderzył w ścianę. Kilka godzin później zmarł w szpitalu w Bolonii.

Przez siedemnaście lat - od 1989 do 2006 posiadał największą ilość zdobytych pole position. Wyścigi takie jak Grand Prix Monako 1984, Grand Prix Portugalii 1985 i Grand Prix Europy 1993 rozgrywane w mokrych warunkach pokazały możliwości brazylijskiego kierowcy. Aż sześciokrotnie wygrywał Grand Prix Monako z czego aż pięć wygrał z rzędu co czyni go jednym z najbardziej utytułowanych kierowców wszechczasów pod względem zwycięstw w wyścigach. Senna był także znany z kontrowersyjnych incydentów, w szczególności z Alainem Prostem. Grand Prix Japonii w sezonach 1989 i 1990, w którym obydwaj brali udział w kolizji decydowało o tytule mistrzowskim.

Przez wielu ekspertów i zawodników uważany za najlepszego kierowcę F1 wszech czasów. Jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych osób związanych z Formułą 1[1].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata i początki kariery

[edytuj | edytuj kod]
Ayrton Senna w wieku trzech lat

Ayrton Senna da Silva urodził się 21 marca 1960 w szpitalu położniczym w Santanie, dzielnicy São Paulo jako syn Miltona da Silvy, bogatego brazylijskiego właściciela ziemskiego i właściciela prosperującego zakładu metalurgicznego, specjalizującego się w produkcji podzespołów samochodowych oraz jego żony, Neide Senny da Silvy[2]. Miał starszą siostrę, Viviane i młodszego brata Leonardo. Był osobą leworęczną.

Dom, w którym Ayrton spędził pierwsze cztery lata życia, należał do ojca Neide, João Senny. Znajdował się na rogu Avenida Aviador Guilherme i Avenida Gil Santos Dumont, mniej niż sto metrów od Campo de Marte, na którym było lotnisko, a także był on obszarem rozwijania i obsługiwania sprzętu lotniczego. Senna był bardzo wysportowany, świetnie radził sobie w gimnastyce i innych sportach. Do trzeciego roku życia miał kłopoty z wejściem po schodach, ponieważ późno zaczął chodzić[3]. Rodzice Ayrtona zabrali go do specjalisty, który wykonał badanie elektroencefalografem, które nie wykazało niczego niepokojącego. Mając cztery lata, w ramach terapii, Milton da Silva zbudował dla syna miniaturowy gokart, wyposażony w silnik od kosiarki o pojemności 1 KM, przednią owiewkę i kubełkowy fotel[3]. W wieku siedmiu lat, Senna nauczył się jeździć jeepem wokół otaczających domy, należące do rodziny Ayrtona. Jego rodzice nadali mu przydomek Beco[2]. Senna początkowo uczęszczał do Colegio Santana, a następnie do Colegio Rio Branco; tam, w wieku 12 lat przeszedł ogólny test kompetencji, w którym uzyskał 68%[2][3]. W 1977 zakończył tam naukę z oceną 5 z fizyki, mając inne stopnie z matematyki, chemii i języka angielskiego. Później ojciec Senny zapisał go na uczelnię specjalizującą się w administracji biznesowej, mając nadzieje, że Ayrton zyska wiedzę potrzebną do przejęcia rodzinnej formy, jednak postanowił zrezygnować z niej po trzech miesiącach[4].

Senna rozpoczął starty w zawodach kartingowych mając 13 lat na torze kartingowym, znajdującym się w obrębie obiektu Interlagos. W debiucie zdobył pierwsze pole startowe, wyprzedzając rywali kilkanaście lat starszych od niego. Przez większość wyścigu prowadził, dopóki z rywalizacji nie wyeliminowała go kolizja z rywalem. Jego ojciec wspierał syna, nawiązując kontakt z Lucio Pascualem Gasconem, który wcześniej odpowiadał za jednostki napędowe, kiedy Emerson Fittipaldi jeździł w kartingu[5]. W 1977 roku, Ayrton wygrał Mistrzostwa Ameryki Południowej w kartingu[6]. W latach 1978-1982 startował w Mistrzostwach Świata w kartingu w zespole braci Angelo i Achille Pariila. Wcześniej, Milton skontaktował się z nimi, załatwiając Ayrtonowi test, w którym wziął udział Terry Fullerton, mistrz świata w kartingu z 1973[6]. Podczas testów na torze Parma-Pancrazio, Brazylijczyk odnotował lepsze czasy niż lider zespołu, wobec czego Angelo Parilla postanowił zakontraktować Sennę[6]. W późniejszym czasie Senna przyznał, że Fullerton był rywalem, z którego czerpał największą satysfakcję, ponieważ ścigali się nie mając pieniędzy i brakowało polityki na tym poziomie. W latach 1979-1980 zdobył tytuł wicemistrza świata. W tym samym czasie, w 1979 zdobył wicemistrzostwo Brazylii, a przez następne dwa lata sięgał po tytuł mistrzowski[4]. Ostatnie dwa sezony w kartingu, Ayrton Senna kończył odpowiednio na czwartej i czternastej pozycji[4]. Jego ostatnim wyścigiem były Mistrzostwa Brazylii w 1983[4].

Ayrton Senna w samochodzie zespołu Van Diemen (1981)

W tym czasie, w listopadzie 1980 przeprowadził się do Anglii[7]. Ayrton udał się do siedziby zespołu Van Diemen, dzięki wsparciu od Chico Serry[7]. Ten z kolei przedstawił go Ralphowi Firmanowi, założycielowi angielskiej ekipy[7]. W późniejszym czasie zorganizowano test na torze Snetterton Circuit. Dla Brazylijczyka był to pierwszy test samochodem jednomiejscowym. Choć samochód nie prowadził się tak jak kierowca sobie tego życzył, szef zespołu postanowił go zakontraktować[7]. Jego partnerami zespołowymi byli Enrique Mansilla, który pełnił rolę lidera zespołu i Alfonso Toledano[8].

1 marca 1981 zadebiutował w wyścigu Formuły Ford 1600 na torze Brands Hatch. Senna zajął piąte miejsce, tracąc do Mansilli osiem sekund[8]. W następnym tygodniu, na obiekcie Thruxton Circuit zdobył pierwsze podium, zajmując trzecie miejsce[8]. 15 marca, Brytyjska Formuła Ford 1600 wróciła na Brands Hatch, gdzie tym razem Senna wygrał[8]. W kolejnym wyścigu, na torze Mallory Park, brazylijski kierowca zdobył pierwsze pole position. Pod koniec wyścigu, Brazylijczyk próbował wyprzedzić Mansillę, który przytrzymał linię i szeroko wyjechał, wypychając Ayrtona poza tor, zapewniając sobie zwycięstwo z dużą przewagą. Senna pozostał na drugiej pozycji[9]. Po wyścigu, doszło do ostrej wymiany zdań, a w późniejszym czasie do szarpaniny między kierowcami[10]. Dwa tygodnie później, na tym samym obiekcie ponownie był drugi, walcząc z drugim partnerem zespołowym. Walkę tą wykorzystał Rick Morris, który wygrał rundę[10]. W kolejnej eliminacji, na torze Snetterton, rozgrywanej w deszczowych warunkach, Senna ponownie pokazał się z bardzo dobrej strony, wygrywając wyścig[10]. Po zakończeniu rundy, Dennis Rushen, szef jednego z zespołów Formuły Ford 2000, zaproponował mu miejsce w zespole w brytyjskiej i europejskiej edycji tej serii za dziesięć tysięcy funtów, jednak Brazylijczyk odmówił[10]. Następnie wygrał trzy wyścigi z rzędu, później na Silverstone przegrał z Morrisem, po tym kiedy Anglik wykonał podskok na krawężniku w szykanie Woodcote[10]. W kolejnej rundzie, na torze Oulton Park, Senna i Morris walczyli ze sobą, lecz to Brazylijczyk wywiózł Anglika poza tor[11]. W tym miejscu rozpoczęła się passa sześciu następnych zwycięstw, zapewniając sobie tytuł mistrza RAC i Townsend-Thoreson Formuły Ford 1600[11]. Z dwudziestu wyścigów, w którym brał udział, wygrał dwunastokrotnie, pięciokrotnie był drugi, a w trzech pozostałych wyścigach był odpowiednio trzeci, czwarty i piąty[11].

Pod koniec września 1981, Ayrton Senna postanowił, ku ogólnemu zdziwieniu, zakończyć karierę, pod presją rodziców, aby on przejął rolę w rodzinnym biznesie[11]. Ponadto Senna miał także problemy z zapewnianiem sobie sponsorów. Kiedy wrócił do Brazylii, postanowił przyjąć odrzuconą wcześniej propozycję Rushena[12]. Początkowo ojciec Ayrtona sprzeciwiał się, jednak rodzina Brazylijczyka doszła do wniosku, że lepiej będzie, jeśli się skupi na wyścigach[12]. Zapewnił sobie wsparcie sponsorów: banku Banerj i Pool, zajmującej się produkcją jeansów[12]. W czasie startów, postanowił jeździć jako Ayrton Senna, ponieważ nazwisko da Silva było najczęstszym brazylijskim nazwiskiem. Z 27 eliminacji, które się odbyły, wygrał 21 wyścigów, zostając mistrzem Brytyjskiej i Europejskiej Formuły Ford 2000[12].

W połowie sezonu, Senna otrzymał pierwszą propozycję od zespołu Formuły 1. Propozycję złożył mu Alex Hawkridge z Tolemana. Brytyjczyk zaoferował Brazylijczykowi, że zapłaci za starty w Formule 3 w sezonie 1983, w zamian za przedłużenie kontraktu na sezon 1984 i starty w Formule 1[13]. Senna postanowił odrzucić tą ofertę, gdyż stwierdził, że Formuła 3 jest dla niego naturalnym krokiem i chce tam wejść na własnych warunkach[13]. Latem 1982, Brazylijczyk został zaproszony przez Eddiego Jordana na jeden dzień. Tam po kilku okrążeniach, zaproponował parę korekt do samochodu[14]. Te, w późniejszym czasie zaowocowały zwycięstwami ich kierowcy, Jamesa Weavera[14]. W listopadzie 1982 wziął udział w niezaliczanym do klasyfikacji wyścigu na Brands Hatch, jadąc pożyczonym samochodem Ralt zespołu West Surrey Racing[14]. Senna zdobył pole position, wygrał wyścig, pobijając rekord okrążenia. W styczniu 1983, Brazylijczyk podpisał kontrakt na starty w Brytyjskiej Formule 3 z zespołem West Surrey Racing[14]. W pierwszych dziewięciu wyścigach zwyciężał, z czego osiem po starcie z pierwszego pola startowego[15]. Następne trzy zwycięstwa odniósł Martin Brundle, zaś Senna nie ukończył dwóch wyścigów, a rundę na torze Cadwell Park odpuścił z powodu wypadku, po którym skasował swój samochód[15]. W drugiej połowie sezonu wygrał jeszcze trzykrotnie i ostatecznie sięgnął po mistrzostwo, pokonując Martina Brundle o dziewięć punktów[16]. Między dwoma rundami Brytyjskiej Formuły 3, Senna wziął udział w wyścigu o Grand Prix Makau, gdzie po starcie z pole position rywalizował z Roberto Guerrero i ostatecznie wygrał prestiżowy wyścig[17]

Formuła 1

[edytuj | edytuj kod]

W trakcie startów w Formule 3, Senna otrzymał propozycje testów od zespołów Formuły 1. W lipcu 1983, pierwszy test wykonuje w samochodzie Williamsa[18]. Brytyjska stajnia miała zakontraktowanych kierowców i Frank Williams nie mógł niczego zaproponować[19]. Na torze Donington Park, Senna przejechał siedemdziesiąt okrązeń, gdzie zaimponował ekipie swoją szybkością i opanowaniem[18]. Następnym zespołem był McLaren, który zorganizował jednodniowe testy na torze Silverstone, na których oprócz Senny pojawili się także Martin Brundle i Stefan Bellof[20]. Jako pierwszy wyjechał John Watson, a następnie testował Brazylijczyk, który po kilku okrążeniach miał lepszy wynik od Brytyjczyka[20]. W czasie jednego z szybkich okrążeń wybuchł silnik[20]. Założono nową jednostkę napędową, jednak na tor wyjechali Brundle i Bellof[20]. Później Senna ponownie chciał wyjechać spowrotem na tor, tłumacząc się tym, iż za pierwszym razem zawiódł go samochód[21]. Ron Dennis, ówczesny szef ekipy, był pod wrażeniem kierowcy i pozwolił mu wyjechać na tor. Jego tempo spowodowało, że brytyjska stajnia zaproponowała mu kontrakt, jednak Senna go odrzucił, ponieważ propozycja zawierała sezon startu w niższych seriach, mając wsparcie McLarena i dopiero potem możliwość ścigania się w Formule 1[21]. W tym samym dniu na tor przybył Herbie Blash, który został wysłany przez ekipę Brabham i pełnił rolę obserwatora[21]. Ówczesny szef Brabhama, Bernie Ecclestone twierdził, że Senna jest bardziej zapowiadającym kierowcą niż Riccardo Patrese i dał możliwość testów na obiekcie Circuit Paul Ricard[21]. Brytyjczyk był chętny złożyć mu ofertę, jednak na drodze stanął Nelson Piquet, który nie chciał go w składzie zespołu, ze względu na relacje sponsorskie zespołu z firmą Parmalat[22]. Zgłosił się też Lotus, którego szef Peter Warr, chciał zatrudnić Sennę jako partnera zespołowego dla Elio de Angelisa[22], gdzie miałby zastąpić Nigela Mansella, który dla zespołu był dość kłopotliwy, lecz na pozostawienie Brytyjczyka w składzie nalegał główny sponsor Lotusa, marka John Player & Sons[22]. Propozycję złożył mu także Toleman, który musiał przebudować zespół, szczególnie że Derek Warwick przeniósł się do Renault[23]. Senna został zarposzony na testy na torze Silverstone, gdzie w zaledwie dwa okrążenia pobił najlepszy wynik samochodu z silnikiem Hart[23]. Szef Tolemana, Alex Hawkridge złożył Brazylijczykowi ofertę, w której jego wynagrodzenie miało być pięciokrotnie większe od propozycji Brabhama[23]. Senna ostatecznie podpisał trzyletni kontrakt z Tolemanem, dopiero po tym, gdy dodano do niego zapis, że może zerwać umowę w dowolnym momencie i przejść do innego zespołu, jeśli nie będzie zadowolony z otrzymanego sprzętu[23].

Toleman (1984)

[edytuj | edytuj kod]

Lotus (1985-1987)

[edytuj | edytuj kod]

McLaren (1988-1993)

[edytuj | edytuj kod]
1992
[edytuj | edytuj kod]

W trakcie sezonu 1992, Senna zaproponował Frankowi Williamsowi swoje usługi, nie oczekując za to wynagrodzenia. Na jego drodze stanął Alain Prost. Francuz, który został zwolniony z Ferrari przed Grand Prix Australii i miał roczną przerwę w startach, został zatrudniony na prośbę Renault, z którym Prost negocjował. Nigel Mansell był wściekły, ponieważ nie chciał jeździć w jednym zespole z Francuzem, zarzucając mu spiskowanie, kiedy byli partnerami zespołowymi w sezonie 1990, ponadto zespół nie chciał podwyższyć Brytyjczykowi wynagrodzenia, mimo zdobytego mistrzostwa i Mansell postanowił opuścić Williamsa, przenosząc się do serii CART. Prost miał zapisane w kontrakcie prawo weta, z kim będzie współpracował w drugim samochodzie brytyjskiej stajni. Jako, że relacje między Prostem a Senną były napięte, Francuz wykorzystał weto, blokując możliwość przejścia Senny do Williamsa. W czasie konferencji prasowej po wyścigu o Grand Prix Węgier, Senna tak mówił o zachowaniu Prosta:

Jeśli Prost chce wrócić i wywalczyć kolejny tytuł, powinien postępować sportowo. Chwilowo zachowuje się jak tchórz. Powinien być gotowy ścigać się z każdym i w każdych warunkach, na równych zasadach, a nie tak, jak on chciałby siegnąć po tytuł. To trochę tak, jak gdyby startował w biegu na 100 metrów, i oczekiwał, że on będzie miał buty do biegania, a wszyscy pozostali buty z ołowiu. On właśnie tak chciałby się ścigać, ale to nie są wyścigi

Niektórzy obserwatorzy zauważyli, że to co zrobił Prost, nie różniło się od sytuacji, kiedy Senna zawetował przejście Warwicka do Lotusa przed sezonem 1986.

1993
[edytuj | edytuj kod]

Próba pozyskania przez Rona Dennisa dziesięciocylindrowych silników Renault zakończyła się niepowodzeniem.

W tym samym czasie zespół zdecydował się na zakup "klienckich" ósmiocylindrowych silników Ford, który był drugim zespołem korzystającym z silników amerykańskiego producenta - pierwszym był Benetton. Poza tym McLaren od zera razem z TAG Electronics wprowadzali system aktywnego zawieszenia czy też kontrolę trakcji - Senna skrytykował to drugie rozwiązanie, gdyż nie lubił sytuacji, gdy "komputery jadą za niego"[24].

Williams (1994)

[edytuj | edytuj kod]

11 października 1993, zespół Williams ogłosił podpisanie kontraktu z Ayrtonem Senną[25]. Jego partnerem zespołowym był Damon Hill, który został potwierdzony na sezon 1994 przez brytyjską stajnię[25]. Do dyspozycji otrzymał samochód Williams FW16, zaprojektowany przez Adriana Neweya i Patricka Heada i napędzany silnikami Renault. Z racji, iż Williams dominował w ostatnich dwóch sezonach, Senna przechodząc do tej stajni miał nadzieje na zdobycie czwartego tytułu mistrzowskiego. Jednak Fédération Internationale de l’Automobile wprowadziła kilka zmian – zakazano stosowania ABSu, kontroli trakcji oraz aktywnego zawieszenia.

Przed sezonem, w styczniu 1994 Senna przetestował zaktualizowaną wersję modelu FW15C. Miesiąc później przetestował nowy samochód na torze Circuit Paul Ricard. Brazylijczyk odkrył wówczas, że nowy model Williamsa jest nieprzewidywalny,w kokpicie panuje niekomfortowy ścisk, a przede wszystkim nie jest wystarczająco szybki. W ten sposób Senna wyraził swój dyskomfort:

Samochody są bardzo szybkie i trudne w prowadzeniu. To będzie sezon z mnóstwem wypadków, zaryzykuje nawet stwierdzenie, że będziemy mieli szczęście, jeśli nie wydarzy się nic poważnego.

Do pierwszych dwóch wyścigów, o Grand Prix Brazylii i Grand Prix Pacyfiku, Senna wywalczył pole position. Inauguracyjny wyścig zakończył na 56. okrążeniu – na wyjściu z zakrętu Cotovello kierowca docisnął gaz na trzecim biegu i tył samochodu zaczął uciekać. Samochód Senny wykonał pół obrotu i zatrzymał się na torze, oddając zwycięstwo Schumacherowi. Natomiast podczas rundy na torze TI Circuit Aida, po starcie został wyprzedzony przez Schumachera, a następnie Mika Häkkinen uderzył w skrzynię biegów Brazylijczyka, powodując, że samochód Senny stanął bokiem. Wtedy Nicola Larini z Ferrari uderzył w samochód brazylijskiego kierowcy, wskutek czego oba auta zatrzymały się w pułapce żwirowej. Hill również przedwcześnie zakończył start, natomiast Niemiec zwyciężył po raz drugi w sezonie.

Był to najgorszy początek sezony dla Senny, nie zdobywając punktów w pierwszych dwóch wyścigach, pomimo dwukrotnego zajęcia pierwszego pola startowego. Schumacher miał już dwadzieścia punktów przewagi nad Brazylijczykiem. W 20. rocznicę śmierci Senny, ówczesny prezydent Ferrari, Luca Cordero di Montezemolo ujawnił, że 27 kwietnia 1994 rozmawiał z Ayrtonem Senną w swoim domu w Bolonii na temat ewentualnego przejścia do zespołu Ferrari.

Śmierć

[edytuj | edytuj kod]

Weekend wyścigowy o Grand Prix San Marino odbywało się na torze Autodromo Enzo e Dino Ferrari w dniach 29 kwietnia-1 maja 1994. Była to pierwsza europejska eliminacja Formuły 1 w sezonie 1994. Senna, który nie ukończył pierwszych dwóch wyścigów sezonu, zadeklarował, że to w Imoli rozpocznie się jego sezon[26]. Williams przywiózł do Imoli zmodyfikowany samochód, gdzie przednie koła zostały cofnięte, podwyższając przednie skrzydło, co miało poprawić balans aerodynamiczny modelu FW16[27]. Podczas piątkowej sesji kwalifikacyjnej, rodak Senny i protegowany Rubens Barrichello wziął udział w poważnym wypadku, kiedy jego samochód wzbił się w powietrze na szykanie Variante Bassa i przy prędkości około 230 km/h uderzył w ścianę opon[28]. Barrichello miał złamany nos i rękę i wycofał się z dalszej części Grand Prix. Barrichello poinformował, że Senna był pierwszą osobą, którą zobaczył po odzyskaniu przytomności[29].

W sobotniej części kwalifikacyjnej, Roland Ratzenberger z zespołu Simtek wypadł z toru na zakręcie Villeneuve i z prędkością około 320 kilometrów na godzinę uderzył w betonową ścianę oporową[28]. W momencie wstrzymania sesji kwalifikacyjnej, Senna zażądał, aby zabrano go samochodem bezpieczeństwa na miejsce wypadku[30]. Pojechał również do centrum medycznego, gdzie spotkał się z profesorem Sidem Watkinsem, szefem medycznym FIA. Brytyjczyk poradził zapłakanemu Brazylijczykowi wycofanie się z wyścigu.




Tablica pamiątkowa na torze Imola


2 maja 1994 został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wielkim Narodowego Orderu Zasługi dla Brazylii[31], a 3 maja Krzyżem Wielkim Orderu Ipirangi stanu São Paulo[32].

Projekt kasku

[edytuj | edytuj kod]
Kask Ayrtona Senny pomalowany w barwy flagi Brazylii

Kiedy Ayrton Senna ścigał się w kartingu, jego kask był pomalowany na biało. Brazylijczyk eksperymentował z kilkoma projektami swojego kasku, malując go na biało, żółto i zielono[33]. Ostatecznie zdecydował się na projekt Sida Moscę, który zawierał żółty kolor kasku oraz zielony (otaczający górny daszek) i ciemnoniebieski pasek (otaczający dolny daszek), co po raz pierwszy zostało zaobserwowane w 1979 roku. Mosca projektował kaski również dla Emersona Fittipaldiego i Nelsona Piqueta. Według Mosca, niebieski i zielony symbolizowały ruch i agresję, podczas gdy żółty symbolizował młodość. Kolory te były identyfikowalne z flagą Brazylii. Poza zmianą sponsorów, projekt kasku nie miał istotnych zmian. Jedną z nich była zmiana koloru dolnego paska na czarny. Odcień koloru żółtego zmieniał się wielokrotnie – w latach 1985-1986 pomalowano go w kolor promieni słonecznych, w niektórych zaś użyto fluorescencyjnego neonowożółtego koloru. W ostatnim sezonie startów kask miał jasnożółty kolor, w celu uzupełnienia niebiesko-białych barw Williamsa.

W swojej karierze korzystał z wielu marek kasków. W latach 1977-1989 używał marki Bell (Star, od 1977 do 1982 i XFM-1 od 1983 do 1989), w sezonach 1990-1991 z marki Honda Rheos, w 1992 i 1993 używał marki Shoei X-4, a w 1994 powrócił do pierwotnej marki, korzystając z modelu M3 Kevlar. Kask użyty w tragicznym Grand Prix San Marino 1994 został zwrócony firmie Bell w 2002 roku i zniszczony na oczach członków rodziny.


Wyniki

[edytuj | edytuj kod]

Podsumowanie

[edytuj | edytuj kod]
Rok Seria Zespół Wyś. Zw. PP NO Podia Pkt. Msc.
1981 Formuła Ford 1600 Van Diemen 20 12 3 10 12 218 1
1982 Formuła Ford 2000 Rushen Green 28 21 15 22 21 272 1
1983 Brytyjska Formuła 3 West Surrey Racing 20 12 15 12 14 132 1
Grand Prix Makau West Surrey Racing/Theodore Racing 1 1 1 0 1 — 1
1984 Formuła 1 Toleman Motorsport 14 0 0 1 3 13 9
Mistrzostwa Świata Samochodów Sportowych New-Man Joest Racing 1 0 0 0 0 3 77
1985 Formuła 1 John Player Special Team Lotus 16 2 7 3 6 38 4
1986 Formuła 1 John Player Special Team Lotus 16 2 8 0 8 55 4
1987 Formuła 1 Camel Team Lotus Honda 16 2 1 3 8 57 3
1988 Formuła 1 Honda Marlboro McLaren 16 8 13 3 11 90 1
1989 Formuła 1 Honda Marlboro McLaren 16 6 13 3 7 60 2
1990 Formuła 1 Honda Marlboro McLaren 16 6 10 2 11 78 1
1991 Formuła 1 Honda Marlboro McLaren 16 7 8 2 12 96 1
1992 Formuła 1 Honda Marlboro McLaren 16 3 1 1 7 50 4
1993 Formuła 1 Marlboro McLaren 16 5 1 1 7 73 2
1994 Formuła 1 Rothmans Williams Renault 3 0 3 0 0 0 NS

Formuła 1

[edytuj | edytuj kod]
Rok Zespół Samochód Silnik Wyniki w poszczególnych eliminacjach Pkt. Msc.
1984 Brazylia Południowa Afryka Belgia San Marino Francja Monako Kanada Stany Zjednoczone Stany Zjednoczone Wielka Brytania Austria Holandia Włochy Unia Europejska Portugalia 13 9
Toleman Group Motorsport Toleman TG183B Hart 415T 1.5 R4T NU 6 6 NZ
Toleman TG184 NU 2 7 NU NU 3 NU NU NU NU 3
1985 Brazylia Portugalia San Marino Monako Kanada Stany Zjednoczone Francja Wielka Brytania Austria Holandia Włochy Belgia Unia Europejska Południowa Afryka Australia 38 4
John Player Special Team Lotus Lotus 97T Renault EF15 1.5 V6T NU 1 7† NU 16 NU NU 10† NU 2 3 3 1 2 NU NU
1986 Brazylia Hiszpania San Marino Monako Belgia Kanada Stany Zjednoczone Francja Wielka Brytania Austria Włochy Portugalia Meksyk Australia 55 4
John Player Special Team Lotus Lotus 98T Renault EF15B 1.5 V6T 2 1 NU 3 2 5 1 NU NU 2 2 NU NU 4† 3 NU
1987 Brazylia San Marino Belgia Monako Stany Zjednoczone Francja Wielka Brytania Austria Włochy Portugalia Hiszpania Meksyk Japonia Australia 57 3
John Player Special Team Lotus Lotus 99T Honda RA166E 1.5 V6T NU 2 NU 1 1 4 3 3 2 5 2 7 5 NU 2 DK
1988 Brazylia San Marino Monako Meksyk Kanada Stany Zjednoczone Francja Wielka Brytania Węgry Belgia Włochy Portugalia Hiszpania Japonia Australia 90 (94) 1
Honda Marlboro McLaren McLaren MP4/4 Honda RA168E 1.5 V6T DK 1 NU 2 1 1 2 1 1 1 1 10† 6 4 1 2
1989 Brazylia San Marino Monako Meksyk Stany Zjednoczone Kanada Francja Wielka Brytania Węgry Belgia Włochy Portugalia Hiszpania Japonia Australia 60 2
Honda Marlboro McLaren McLaren MP4/5 Honda RA109E 3.5 V10 11 1 1 1 NU 7† NU 1 1 2 1 NU NU 1 DK NU
1990 Stany Zjednoczone Brazylia San Marino Monako Meksyk Kanada Francja Wielka Brytania Węgry Belgia Włochy Portugalia Hiszpania Japonia Australia 78 1
Honda Marlboro McLaren McLaren MP4/5B Honda RA100E 3.5 V10 1 3 NU 1 1 20† 3 3 1 2 1 1 2 NU NU NU
1991 Stany Zjednoczone Brazylia San Marino Monako Kanada Meksyk Francja Wielka Brytania Niemcy Węgry Belgia Włochy Portugalia Hiszpania Japonia Australia 96 1
Honda Marlboro McLaren McLaren MP4/6 Honda RA121E 3.5 V12 1 1 1 1 NU 3 3 4† 7† 1 1 2 2 5 2 1
1992 Południowa Afryka Meksyk Brazylia Hiszpania San Marino Monako Kanada Francja Wielka Brytania Niemcy Węgry Belgia Włochy Portugalia Japonia Australia 50 4
Honda Marlboro McLaren McLaren MP4/6B Honda RA122E/B 3.5 V12 3 NU
McLaren MP4/7A NU 9† 3 1 NU NU NU 2 1 5 1 3 NU NU
1993 Południowa Afryka Brazylia Unia Europejska San Marino Hiszpania Monako Kanada Francja Wielka Brytania Niemcy Węgry Belgia Włochy Portugalia Japonia Australia 60 2
Marlboro McLaren McLaren MP4/8 Ford HBE7 3.5 V8 2 1 1 NU 2 1 18† 4 5†
Ford HBE8 3.5 V8 4 NU 4 NU NU 1 1
1994 Brazylia San Marino Monako Hiszpania Kanada Francja Wielka Brytania Niemcy Węgry Belgia Włochy Portugalia Unia Europejska Japonia Australia 0 NS
Rothmans Williams Renault Williams FW16 Renault RS6 3.5 V10 NU NU NU

Rekordy

[edytuj | edytuj kod]

W chwili śmierci

[edytuj | edytuj kod]
  • Najmłodszy potrójny mistrz świata (1988, 1990, 1991)
  • Najwięcej wygranych w sezonie: 8 (1988)
  • Najwięcej wygranych z rzędu od rozpoczęcia sezonu: 4 (GP Stanów Zjednoczonych 1991 – GP Monako 1991)
  • Najwięcej zdobytych pole position: 65
  • Najwięcej startów z pierwszej linii: 87 (53,7% wszystkich startów)
  • Najwięcej startów z pierwszej linii w sezonie: 15 (1988, 1989)
  • Najwięcej zwycięstw po starcie z pole position: 29
  • Najwięcej pokonanych okrążeń na pozycji lidera: 2987
  • Najdłuższe prowadzenie we wszystkich wyścigach na pozycji lidera: 13 676 km
  • Najwięcej wyścigów co najmniej przez jedno okrążenie na pozycji lidera: 86
  • Najmłodszy kierowca, który podczas jednego GP: wygrał, zdobył pole position, ustanowił najszybsze okrążenie, prowadził przez cały wyścig: 25 lat 10 dni (GP Portugalii 1985)

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

Angielski piosenkarz Chris Rea napisał piosenkę „Saudade” ku pamięci kierowcy. Także ku pamięci Senny piosenkę "Bezpowrotnie" zaśpiewała Kasia Kowalska.

Ayrton Senna jest patronem ulicy w Wałbrzychu[34]. Przy tej ulicy mieści się też prywatne Muzeum Górnictwa i Sportów Motorowych, poświęcone częściowo Ayrtonowi Sennie[35].

Od jego nazwiska pochodzi nazwa jednego z supersamochodów McLarena (McLaren Senna).

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ F1: Ayrton Senna kierowcą wszech czasów. ultrasport.pl, 2011-02-16. [dostęp 2011-02-16]. (pol.).
  2. ↑ a b c Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 80. ISBN 978-83-7924-680-9.
  3. ↑ a b c Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 81. ISBN 978-83-7924-680-9.
  4. ↑ a b c d Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 86. ISBN 978-83-7924-680-9.
  5. ↑ Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 82. ISBN 978-83-7924-680-9.
  6. ↑ a b c Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 85. ISBN 978-83-7924-680-9.
  7. ↑ a b c d Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 88. ISBN 978-83-7924-680-9.
  8. ↑ a b c d Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 89. ISBN 978-83-7924-680-9.
  9. ↑ Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 91-92. ISBN 978-83-7924-680-9.
  10. ↑ a b c d e Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 92. ISBN 978-83-7924-680-9.
  11. ↑ a b c d Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 93. ISBN 978-83-7924-680-9.
  12. ↑ a b c d Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 94. ISBN 978-83-7924-680-9.
  13. ↑ a b Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 99. ISBN 978-83-7924-680-9.
  14. ↑ a b c d Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 100. ISBN 978-83-7924-680-9.
  15. ↑ a b Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 101. ISBN 978-83-7924-680-9.
  16. ↑ British Formula 3 1983. oldracingcars.com. [dostęp 2021-07-28]. (ang.).
  17. ↑ Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 105. ISBN 978-83-7924-680-9.
  18. ↑ a b Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 110. ISBN 978-83-7924-680-9.
  19. ↑ Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 109. ISBN 978-83-7924-680-9.
  20. ↑ a b c d Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 111. ISBN 978-83-7924-680-9.
  21. ↑ a b c d Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 112. ISBN 978-83-7924-680-9.
  22. ↑ a b c Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 113. ISBN 978-83-7924-680-9.
  23. ↑ a b c d Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 114. ISBN 978-83-7924-680-9.
  24. ↑ Seven-year ban on traction control likely over. espn.com, 2001-02-04. [dostęp 2015-05-03]. (ang.).
  25. ↑ a b Senna signs with Williams. upi.com, 1993-10-11. [dostęp 2019-12-31]. (ang.).
  26. ↑ Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 207. ISBN 978-83-7924-680-9.
  27. ↑ Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 200. ISBN 978-83-7924-680-9.
  28. ↑ a b Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 201. ISBN 978-83-7924-680-9.
  29. ↑ Christopher Hilton: Ayrton Senna – The Whole Story. 2004, s. 341. ISBN 978-18-4425-096-7.
  30. ↑ Richard Williams: Wieczny Ayrton Senna. Kraków: Wydawnictwo SQN, 2017, s. 202. ISBN 978-83-7924-680-9.
  31. ↑ Diário Nacional – DOU – Seção 1 de 03/05/1994 (1198660)
  32. ↑ Decreto nº 38.611, de 3 de maio de 1994
  33. ↑ Rubens Barrichello shares an early helmet design for Ayrton Senna. anchorfan.com, 2011-10-24. [dostęp 2019-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-16)]. (ang.).
  34. ↑ Przy ulicy Senny w Wałbrzychu. tvn24.pl, 2010-10-02. [dostęp 2010-10-02]. (pol.).
  35. ↑ Muzeum Górnictwa i Sportów Motorowych. Informacja turystyczna Wałbrzych [online], CITiK Wałbrzych [dostęp 2016-09-15].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedysta:BarStr/brudnopis5&oldid=74030293”