Przejdź do zawartości

Dog kanaryjski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dog kanaryjski
Ilustracja
Inne nazwy

hiszp. perro de presa canario, dogo canario, canario,
ang. canary islands mastiff, canary dog,
pies kanaryjski

Kraj patronacki

Hiszpania

Kraj pochodzenia

Wyspy Kanaryjskie

Wymiary
Wysokość

60–66 cm (psy),
56–62 cm (suki)

Masa

50–65 kg (psy),
40–55 kg (suki)

Klasyfikacja
FCI

Grupa II, sekcja 2.1,
wzorzec nr 346[1]

AKC

FSS (Foundation Stock Service)

UKC

Grupa 1 – Guardian Dog

Wzorce rasy

Dog kanaryjski (oryginalna nazwa perro de presa canario) – rasa psa zaliczana do grupy molosów w typie mastifa, wyhodowana na Wyspach Kanaryjskich (Teneryfa i Gran Canaria) do stróżowania i pilnowania stad bydła oraz do walki z psami. Współcześnie jest trzymany jako pies pilnujący stad bydła i pies-towarzysz.

Rys historyczny

[edytuj | edytuj kod]
Młoda suka presa canario
Presa canario to psy sprawne i szybkie

Presa canario – dziś szeroko rozpoznawany również jako dogo canario, a w Polsce dog kanaryjski – to rasa bardzo stara. Pierwsze wzmianki o nich pojawiły się w dokumentach historycznych już kilka lat po podboju Wysp Kanaryjskich przez Hiszpanów. Przed podbojem Wyspy zamieszkiwał lud Guanchów. Posiadali oni swoje małe psy zwane przez nich „cancha”. W trakcie podbojów większość Guanchów zginęła, a pozostali zostali zasymilowani z hiszpańskimi najeźdźcami. Lud Guanchów przez wiele lat stawiał opór nie dając się podbić jednak ustąpił, gdy Hiszpanie użyli do walk swoich psów bojowych, mających później również udział w podboju Nowego Świata. Przywiezione psy z biegiem czasu zaczęły mieszać się z miejscowymi dzięki izolacji tworząc oddzielną populację, która z czasem stała się nową rasą. Liczne perypetie sprawiły, że stary perro de presa – zapomniany, zastępowany nowymi rasami i mieszany z nimi – powoli ginął z krajobrazu Wysp Kanaryjskich. W latach 70. XX wieku rasa na nowo odkryta w świadomości entuzjastów rasy została stopniowo zrekonstruowana. Przeprowadzano wywiady ze starymi hodowcami i ludźmi, którzy znali rasę w przeszłości, szukano po wsiach i miastach ostatnich jej przedstawicieli, na których można było zacząć pracę, stworzyć nowe linie i podwaliny dla rasy w dzisiejszym znaczeniu tego słowa. Wyhodowano również wiele krzyżówek z innymi rasami w celu ujednolicenia populacji i uzyskania szerszej puli genetycznej. Już w latach 1986–1987 zorganizowano dwa regionalne pokazy, na których zaprezentowano liczną grupę psów, sporządzono ponad osiemdziesiąt raportów i zaprezentowano rasę Komisji do Ras Hiszpańskich, a następnie na Międzynarodowej Wystawie Psów w Madrycie w 1987 roku oficjalnie zaprezentowano publiczności parę psów tej nowej rasy hiszpańskiej. Tymi psami były pręgowane Faycan i Marquesa. Rasa zyskała uznanie, przedstawione na jej temat informacje wystarczyły do tego, by w 1989 perro de presa canario został oficjalnie uznany wraz ze wzorcem zawierającym wytyczne co do tego, jak powinien wyglądać i zachowywać się idealny przedstawiciel tej rasy. W grudniu 1990 roku odbyła się pierwsza Monografika rasy, swoisty przegląd osiągnięć hodowlanych i wyznacznik tego, do czego dąży się w rasie. Monografiki odbywają się na Wyspach Kanaryjskich od tamtej poru co roku.

Rasa została wstępnie uznana przez FCI w 2001 roku z nowym wzorcem i nową nazwą „Dogo Canario”[1]. Dzięki temu dog kanaryjski trafił na scenę międzynarodową szybko zyskując uznanie w Europie. Tymczasem hodowcy z Wysp Kanaryjskich, Hiszpanii i USA pracowali nad zachowaniem pierwotnego charakteru i wyglądu psa, co w 2003 roku skutkowało rejestracją rasy w UKC, pod nazwą „Perro de Presa Canario”, jednak wzorzec również ulega drobnym zmianom. W lipcu 2011 roku rasa została w pełni uznana przez FCI na Wystawie Światowej w Paryżu, uzyskując prawdo do CACIB. Wprowadzono również nowe korekty do wzorca i uściślono pojęcia w nim zawarte[2].

Kontrowersje dotyczące nazwy

[edytuj | edytuj kod]

Wśród entuzjastów rasy od lat trwa spór nad podziałem rasy na dwie: dogo canario i presa canario. Spór ten nie wydaje się być bliski zakończenia. W momencie wstępnego uznania rasy przez FCI część hodowców nie zgodziła się na zmiany zaproponowane w nowym wzorcu i zmianę nazwy rasy z historycznej perro de presa canario, na nową dogo canario. Spór ten doprowadził do rozłamu w hodowli. Z kynologicznego punktu widzenia rasa wciąż tworzy jedność. Psy z rodowodami FCI mogą być rejestrowane w UKC (choć odwrotna możliwość nie istnieje).

Charakter

[edytuj | edytuj kod]
Różnego rodzaju testy odwagi i charakteru oraz sporty psów obronnych są coraz częstsze wśród entuzjastów rasy

Współczesny dog kanaryjski to pies zrównoważony i bardzo pewny siebie[1], cechujący się opanowaniem, umiejący zachować samokontrolę i powagę wobec zagrożenia. W przypadku zagrożenia reaguje szybko, odważnie, zdecydowanie i skutecznie. Wymaga prowadzenia przez osobę doświadczoną w układaniu psów bojowych, ze względu na skłonności do zachowań agresywnych.

Pies-towarzysz, pies rodzinny, oddany swoim opiekunom, których w razie potrzeby będzie potrafił obronić. Są to psy bardzo inteligentne, ale uparte, choć szkolą się łatwo. Instynktownie bronią powierzonego im terenu. W przeszłości były to psy pomagające przy ujarzmianiu i pilnowaniu bydła oraz owiec, w polowaniach, pilnowały dobytku. Rasa miała również swój udział w walkach psów zwanych w Hiszpanii „pechadas”. Wyrobione – przez funkcje jakie pełniły – predyspozycje sprawiają, że dziś presy są świetnymi psami obronno-stróżującymi. Z dalszej hodowli powinny być eliminowane osobniki nadmiernie lękliwe bądź agresywne[1]. Presa to pies gotowy stanąć w obronie swojego opiekuna i przy tym niesprawiający mu kłopotów na każdym kroku przez zbyt wybuchowe reakcje[3].

Wygląd

[edytuj | edytuj kod]
Głowa suki doga kanaryjskiego

Dog kanaryjski jest średniej wielkości molosem krzepkiej budowy, o harmonijnych proporcjach[1]. Duża, masywna głowa, silne szczęki, ciemnobrązowe oczy. Ciało jest dłuższe niż wysokość w kłębie, o głębokiej i szerokiej klatce piersiowej, mocnym zadzie i dobrze kątowanych kończynach. Sprawia wrażenie stabilnego i bardzo mocnego. Psy tej rasy poruszają się z lekką nonszalancją, czasem sprawiają wrażenie dużych kotów w kłusie. Nawet te potężnie zbudowane potrafią często zadziwić lekkością.

Umaszczenie

[edytuj | edytuj kod]

Występują w dwóch kolorach – pręgowanym od jasno słomkowego i siwego w ciemne pręgi, przez rudy i brązowy, aż do niemal całkowicie czarnego, oraz płowego od piaskowego po intensywny pomarańcz, zawsze z czarną maską i niekiedy białymi znaczeniami. Tradycyjnie dogi kanaryjskie występowały również w umaszczeniu czarnym (dopuszczalne przez niektóre organizacje kynologiczne) oraz dopuszczano większą ilość białych znaczeń na kufie, wokół szyi, na klatce piersiowej i łapach.

Popularność

[edytuj | edytuj kod]

Z roku na rok rasa zdobywa coraz większą popularność na świecie. Z początkiem lat 90. XX wieku największe zainteresowanie poza Hiszpanią rasa wzbudziła w Stanach Zjednoczonych, jednak jej początki w tym kraju były dość ciężkie. Wielu hodowców próbowało tworzyć tę rasę od nowa używając w tym celu innych ras. Sytuacja ta uległa zmianie pod koniec lat 90. i sukcesywnie się poprawiała poprzez działania niektórych hodowców w propagowaniu poprawnego typu oraz poprzez import do kraju psów wysokiej klasy. W Europie znaczne zainteresowanie pojawiło się pod koniec lat 90. W zwiększeniu popularności miały udział psy wyhodowane w Polsce, które od 2001 roku zdobyły wiele oraz odnosiły sukcesy na ringach hiszpańskich startując z najlepszymi przedstawicielami rasy. W Polsce mieszka również pierwszy w historii rasy pies z tytułem „Championa Odwagi” nadany przez Czeski Klub Rasy. W roku 2011 na Wystawie Światowej w Paryżu polskie psy zajęły liczące się miejsca w różnych klasach[4].

Klasyfikacja FCI

[edytuj | edytuj kod]

W klasyfikacji FCI rasa ta została zaliczona do grupy II – Pinczery, sznaucery, molosy i szwajcarskie psy do bydła, sekcja 2.1 – Molosy typu mastifa[5]. Dog kanaryjski nie podlega próbom pracy[1].

W Polsce pies kanaryjski został ujęty w wykazie ras psów uznawanych za agresywne[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f Wzorzec rasy nr 346 (FCI Standard N° 346) (pdf), Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny
  2. Historia rasy napisana przez Manuela Curtó. Tłumaczenie Ewa Ziemska ([1])
  3. Charakter presa canario. Autor Ewa Ziemska ([2])
  4. Presa canario w Polsce. Autor Ewa Ziemska ([3])
  5. Systematyka ras według FCI z uwzględnieniem polskiego nazewnictwa ras (pdf), Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny
  6. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie wykazu ras psów uznawanych za agresywne (Dz.U. z 2003 r. nr 77, poz. 687)

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Eva Maria Krämer: Rasy psów. Warszawa: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 1998, s. 192. ISBN 83-7073-122-8.